Şimdi nörobilimde paradigma değişikliğine yol açan çok yeni bir ilginç gelişmeden bahsetmek istiyorum kısaca: Önceleri beynin herhangi bir dış uyaran karşısında enerjiyi çok harcadığı zannediliyordu. Oysa yeni paradigmaya göre beyin herhangi bir dış uyaran almadığında(sessizce tefekkür ederken, gece hiçbir uyaran almadan ihya olunduğunda veya az konuşma, halvet, inziva vb.yalnızlık hallerinde) çok daha fazla enerji harcıyor.  Başka bir deyişle : Zihnin üst düzey fonksiyonları olarak bilinen tezekkür, tedebbür, taakkul, tefakkuh, stratejik düşünme, organizeanalitik düşünme, çeldirici uyaranları dikkat alanı dışında tutabilme gibi zihinselfaaliyetler sırasında beyin hayli yüksek enerji harcamakta ve buna “beynin istirahat modu=default mode network/DMN) denilmekte. İşte varlık sancısı çeken sağlıklı şahsiyet ,Mevlana’nın teşbihiyle “hakikat çocuğuna gebe” kalan ( Meryem’in İsa’sı olan) “er” ler de bahsettiğimiz beynin İstirahat modu üst düzeyde aktif olarak çalışmakta ve beyin bu sırada yüksek-enerji harcamakta. Bu sırada beyne bir dış-uyaran gelince(aniden birinin bize seslenip duyu-motorsözel şekilde bir cevaba kalkıştığımızda) bu istirahat modunda hafif bir değişiklik oluyor(modülasyon) ve bu sırada beyin eskiden zannedildiğinden daha az enerji harcıyor. Bir de beynin istirahat modunu dengeleyen hatta onu galebe çalan ondan daha güçlü bir network yapısı olan “Ayna Nöron sistemi” var. MNS(Mirror neuron system) denilen bu network ağı beyinde dışarıdan(afak) gelen uyarıları aynen nöronal fotokopi gibi alıp kopyalıyor. Yani bir insan karşısındaki insanda ne tür bir davranış gördüyse bu MNS(Ayna nöron)sistemi bu davranışı aynen kopyalıyor(Üzüm üzüme baka baka kararır sözünün ve “sadıklarla beraber olunuz” emrinin nörobilimsel hikmetleri…). Hatırlayacak olursak beynin “hükümdar fonksiyonları” olarak daha önce bahsedilen Frontal lobun görevleri(bilinçli irademiz) işte bu istirahat moduyla birebir alakalı. Ancak beynin network(ağ)yapısının yaklaşık yüzde 30 unu kullanan bu istirahat modunun karşısındaki Ayna nöron sistemi(MNS) ise yüzde70 i kullanıyor ve bu sistem ise otomat-bilinçaltımızı temsil eden Limbik sisteme tekabül ediyor.(DEVAM EDECEK)