2024-2025 sezonunda Türkiye, 3 milyon 750 bin tonluk zeytin üretimiyle kendi tarihinin en yüksek rekoltesine ulaşarak önemli bir başarıya imza attı. Bu artış yalnızca Türkiye ile sınırlı kalmadı; diğer büyük üretici ülkelerde de benzer şekilde yüksek verimlilik yaşanması, küresel piyasada arz fazlasına neden oldu ve zeytinyağı fiyatlarında genel bir gerilemeye yol açtı.
Yeni Sezonda Düşüş Bekleniyor
Ancak bu bolluk döneminin uzun sürmesi beklenmiyor. TÜİK’in 2025-2026 sezonuna ilişkin ilk tahminlerine göre, zeytin üretiminin yüzde 40 civarında azalarak 2 milyon 250 bin tona gerilemesi öngörülüyor. Bu durum, zeytinyağı üretiminde daralma anlamına gelirken, fiyatların da tekrar yükselişe geçeceğine işaret ediyor.
Bu nedenle uzmanlar, yeni sezon başlamadan önceki dönemde zeytinyağı alımının tüketici açısından ekonomik bir avantaj sağlayabileceğini belirtiyor.
"Sürdürülebilirlik Tehlikede"
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Mustafa Tan, mevcut tabloyu değerlendirirken üreticilerin zor durumda olduğunu vurguladı. Tan, "Bugün tüketici için cazip olan fiyatlar, üretici için sürdürülebilir değil. Üretim maliyetleri 200-250 TL’yi bulurken satış fiyatlarının bu seviyeye düşmesi, üreticilerin zarara uğramasına neden oluyor. Bu da uzun vadede üretimden kaçışa yol açabilir" dedi.
Tan ayrıca, geçmişte üretimin düşük seyrettiği İspanya, İtalya ve Tunus gibi ülkelerdeki kuraklığa karşın Türkiye’nin son iki yılda görece yüksek verim elde ettiğini, bunun da sektöre büyük bir fırsat sunduğunu hatırlattı.
Tüketim Artmalı, Destekler Sürmeli
Zeytinciliğin geleceği için sadece üretici değil, tüketici tarafında da adımlar atılması gerektiğini belirten Tan, şu önerilerde bulundu:
“Türkiye’nin yıllık zeytinyağı tüketimi kişi başı ortalama 2 litre civarında. Bu oran en az 4-5 litreye çıkmalı. Sofralık zeytin tüketimi de en az iki katına yükseltilmeli. Tanıtım kampanyaları, üreticiye verilen destekler ve iç tüketimin artırılması, fiyatların dengelenmesi ve sektörün sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşıyor.”
