Kemal Ramazan Haykıran’ın Aydın’ın önemli erenlerinden Sarı Sultan, Madran Baba, İmam Baba ve Dedebağ’a yer verdiği kitabın tanıtımında, “XII. yüzyıldan itibaren Türk akınlarına sahne olan Aydın ve çevresi XIV. yüzyılın başlarında kati bir biçimde Türk hakimiyetine girdi. Bölgenin fethi ve İslamlaşması sürecinde gazi Türkmenlerin faaliyetlerinin yanı sıra derviş guruplarının da gayretleri bütün Türk fetihlerinde olduğu gibi bu muhitte de önemli bir yer tutmaktadır. Yeni fethedilen bölgenin ahalisine İslam inancı ve Türk kültürünü tanıtmada bununla beraber bölgeye yeni yerleşen irili ufaklı Türkmen zümrelerine çekidüzen verme ve yönlendirme hususunda bu sufi grupların büyük bir misyon üstlendikleri görülmektedir. Bu sufiler arasında müstesna bir yere sahip olan Horasan erenlerinin çok erken bir tarihte Aydın ve çevresine gelerek burada ocaklarını kurdukları anlaşılmaktadır. Tespit edilebildiği kadarı ile en erkeni XI. yüzyılda gelen ve oluşturdukları tesir ile hala daha şehri etkisi altında tutan bu Horasan erenlerinin içinde İmam Baba, Madran Baba, Sarı Sultan ve Dedebağ Dedesi apayrı bir öneme sahiptir” ifadeleri kullanıldı.

ETKİLERİ HALEN DEVAM EDİYOR

Haykıran kitabın önsözünde ise, “XIII. yüzyılın son demlerinde Sasa Bey ve Aydınoğlu Mehmed Bey’in gazaları neticesinde Türk yurdu haline dönen Kıyı Ege’nin kadim ve nadide şehirlerinden olan Aydın’ın, fethinden önce de Horasan erenlerinin mesken tuttuğu bir muhit haline geldiği açıkça bilinmektedir. Aydın halkı üzerinde manevi tesirleri halâ devam eden bu Horasan erenlerinin haklarında çok az bilgiye ulaşılmaktadır. Tam olarak hangi tarihte ve nerede doğdukları bilinmeyen, Aydın’a hangi yolla ne vakit geldikleri dahi kesin olarak aydınlatılamayan bu erenler asırları aşan bir zaman müddetince Aydınlıları aydınlatageldiler. Aydın’ın tarihi özellikle de kültür ve düşünce hayatı ile ilgilenmeye başladığım tarihten itibaren özel bir ilgi duyduğum Aydın’da bulunan Horasan erenleri ile ilgili hususi bir çalışma yapma fikri uzun zamandır aklımdaydı. Fakat kaynakların konu hakkında oldukça sınırlı bilgi vermesinden dolayı sürekli ertelediğim bu çalışma, değerli Hocam Prof. Dr. Enver Konukçu’nun teşviki ile hayata geçme imkânı buldu” ifadelerine yer verdi.

DESTEK OLANLARA TEŞEKKÜR

Kitabın önsözü, “Enver Hoca’nın bizzat kendisinin topladığı bazı verileri paylaşması ve tavsiye ettiği metodoloji ile eser vücuda gelmeye başladı. Fakat eldeki verilerin azlığı mütekâmil bir eserin vücuda gelmesinde hâlâ büyük bir engel teşkil ediyordu. Enver Konukçu Hoca’nın artık zorlamaya varan teşvikleri neticesinde özellikle de son zamanlarda Hoca’nın yaşadığı sağlık problemlerinin de tesiri ile sınırlı bilgilerle de olsa bu mütevazı eseri ortaya koyma mecburiyetini doğurdu. Aydın tarihi çalışmaları açısından faydalı ve hayırlı olması temennilerimle birlikte başta eserin fikir babalığını yapan Prof. Dr. Enver Konukçu’ya eserin veri toplaması esnasında arazi çalışmasında yardımlarını gördüğüm Uğur Avcı ve Cemal Üstün’e eseri değerlendirme sürecinde fikirlerini esirgemeyen bununla beraber düzelmelerde de yardımcı olan Dr. Mehmet Başaran’a ve Dr. Ali Bilgenoğlu’na ve son olarak bu mütevazı eseri basma nezaketini gösteren Kriter Yayınları’nın değerli yöneticilerine teşekkürü borç bilirim” şeklinde sona erdi.

HAYKIRAN KİMDİR?

1979 yılında İzmir’de doğan Kemal Ramazan Haykıran, ilk ve ortaöğretimini Çeşme’de tamamladıktan sonra 1998 yılında Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde eğitime başlamış buradan 2002 yılında mezun olmuştur. 2004-2007 arasında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı Orta Çağ Tarihi Bilim Dalında Yüksek Lisansını, 2007-2015 yılları arasında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı Orta Çağ Tarihi Bilim Dalında Doktorasını tamamlamıştır. 2007-20010 tarihleri arasında Muğla Üniversitesi 2010-2016 tarihleri arasında da Dokuz Eylül Üniversitesinde çalışmış olan ve Moğolları Ortaçağ Türk ve İslam Tarihi, kültür tarihi üzerinde çalışmaları olan Kemal Ramazan Haykıran, halen Aydın Adnan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesinde Dr. Öğr. Üyesi olarak çalışmakta ve Ortaçağ Tarihi, İslam Tarihi, Türk Kültür Tarihi, Selçuklu Tarihi, Düşünce Tarihi, Türk İslam Devletleri Tarihi derslerini vermeye devam etmektedir.