Ağrısı En Şiddetli Hastalıklardan Biri Olan Böbrek Taşı Hastalığının Teşhis ve Tedavisi

Böbrek Taşı Nedir?

Genellikle idrarda çözünen küçük parçacıklar aşırı doygunlaştığında ve küçük kristaller oluşturmaya başladığında, idrar yolundaki taşlar böbrekte oluşur. Bu küçük kristaller kum, çakıl veya küçük kayalara benzeyen daha büyük katı kristaller halinde büyümeye devam edebilir. Bu taşlar zamanla kaba kenarlı inciler gibi büyüyebilir ve idrarın böbrekten mesaneye taşıdığı daha küçük tüp olan üretere doğru hareket edebilir. Bu tüpe bir taş sıkıştığında, idrarın arkasına geri dönmesine ve tüpün ve böbreğin şişmesine neden olabilir. Böbrek Taşı uzmandoktor.net sitesinde detaylı olarak araştırılabilir ve Türkiye’nin dört bir yanında böbrek taşı konusunda uzmanlaşmış doktorlara ulaşılabilir. Bir veya daha fazla böbrekte bir veya daha fazla böbrek taşı oluşabilir. Böbrek taşları küçük lekeler olarak başlar ve yavaş yavaş büyüyebilir. Küçük bir böbrek taşı olan bir kişinin semptomları olmayabilir ve durumdan habersiz olabilir. Bazı durumlarda, idrardaki küçük taşlar böbrekten dışarı çıkabilir ve üretere, mesaneye ve ağrıya veya ciddi sorunlara neden olmadan vücudun dışına çıkabilir.

Böbrek Taşı Belirtileri

Böbrek içinde hareket etmeyen ve kalan küçük böbrek taşları veya böbrek taşları herhangi bir belirti vermeyebilir. Küçük bir böbrek taşı, idrarda ağrı veya görünür kana neden olmadan idrardan vücuttan çıkabilir .

• Kasıklara yayılabilen sırtta, belin yan bölgelerinde veya alt karın bölgesinde ağrı; bir geçiş olayı sırasında ağrı şiddetli olabilir.
• İdrarda kan
• Bulantı ve/veya kusma
• Daha sık idrara çıkma veya idrar yaparken yanma hissi
• Sıklıkla kas veya bağırsak ağrısı ile karıştırılan donuk ağrı

Böbrek Taşı Nedenleri Nelerdir?

Böbrek taşları, kristalize materyalin birikmesi sonucu böbrekte oluşan küçük sert taşlardır. Böbrek taşları genellikle kalsiyumdan yapılır, ancak aynı zamanda ürik asit veya amino asitler (proteinler) içerebilir. Bir veya daha fazla böbrekte bir veya daha fazla böbrek taşı oluşabilir. Böbrek taşları küçük lekeler olarak başlar ve yavaş yavaş büyüyebilir.    

Böbrek Taşı Teşhisi

Doktorunuz size belirtilerinizi soracaktır. İdrarınızın rengindeki herhangi bir değişikliği soracaktır. Doktorunuz ailenizin böbrek taşı geçmişi ve gut olup olmadığınızı bilmek isteyecektir. Böbrek taşı teşhis için doktor idrarınızı kırmızı kan hücrelerini kontrol edecektir. Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya ultrason isteyecektir. BT taraması taşı gösterebilir. Ultrason genellikle gerçek taşı tespit edemez. Ancak ultrason, taşın idrar akışını engellediğini gösteren böbrek ve/veya üreterin şişmesini göstermektedir.

Böbrek Taşı Tedavisi

Küçük bir böbrek taşı olan bir kişinin durumdan habersiz olması yaygındır. Aslında, herhangi bir tedavi olmaksızın kendiliğinden vücuttan çıkabilir. Böbrek dışına çıkan daha büyük böbrek taşları genellikle tedavi gerektirir. Böbrek ve üreterdeki bazı küçük taşlar sadece daha fazla sıvı içerek ve bazı ilaçları alarak idrardan geçebilir, ancak diğer taşların parçalanması ve ameliyatla çıkarılması gerekebilir. Böbrek taşlarının genel tedavisi şunlardır:

• İdrarı seyreltmek ve böbrek taşını temizlemek için sıvı tüketmek
• Büyük taşlar için acil bakım sağlayıcıları tarafından intravenöz olarak verilebilen ağrı kesici ilaçlar

Böbrek Taşına Ne İyi Gelir?

• Böbrek taşı oluşumunu engelleyebilecek niteliklere sahip gerçek limonlardan yapılmış limonata içmek
• Orta derecede protein içeren dengeli bir diyet yemek
• İdrar yolu enfeksiyonu ve gut gibi durumlar için tedavi planınızı takip etmek
• Düzenli egzersiz yapmak
• Sağlıklı bir kiloyu korumak ve fazla kilo vermek
• Belirli böbrek taşı türlerinin oluşumunu önlemek için reçete edildiği gibi ilaç almak

Böbrek Taşına Ne İyi Gelmez?

• Böbrek taşı oluşumu için aile geçmişi
• Gut (eklemlerde ürik asit birikmesinin neden olduğu artrit tipi)
• Yüksek proteinli diyet
• Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
• Bağırsak malabsorpsiyonu (Crohn hastalığı, postoperatif vb.)
• Erkek cinsiyeti
• Şişmanlık
• Kişisel veya ailevi böbrek taşı veya at nalı böbrek gibi bazı böbrek kusurları öyküsü
• Gebelik
• Yatalak olmak gibi uzun süre hareketsizlik
• İdrar yolu enfeksiyonu

Böbrek Taşı Ameliyatı

Böbrek taşı vücuttan sıvılar ve ağrı kesici ilaçlarla geçmezse, üretere yerleşmiş olabilir. Taşı çıkarmak için çeşitli prosedürler düşünülebilir. Bunlar:

• Üreterlerin alt üçte birinde yerleşmiş bir böbrek taşını geri çekmek için özel aletlerin mesaneden üretere geçirildiği sistoskopi. Bir lazer veya ultrasonik prob kullanarak böbrek taşını çıkarmak veya ezmek için benzer bir prosedür kullanılabilir.
• Ekstrakorporeal şok dalgası litotripsi, üst üreterde veya böbrekte bulunan bir böbrek taşı için yapılan bir işlemdir. Bu prosedürde böbrek taşı, yüksek enerjili ses dalgaları (şok dalgaları olarak da bilinir) kullanan bir makine tarafından ezilir.

Hamilelikte Böbrek Taşı

Hamilelik sırasında kadınlar vücuttaki değişiklikler nedeniyle böbrek taşı geliştirme riski altında olabilir. Hamilelik sırasında böbrek taşı oluşumunu etkileyebilecek bazı değişiklikler şunlardır: artmış böbrek filtrasyonu, idrara salınan kalsiyum miktarının artması ve idrarın taşınmasını yavaşlatabilecek ve enfeksiyon veya taş şansını artırabilecek bazı hormonların salınması.

Çocuklarda Böbrek Taşı

Böbrek taşları çocuklarda çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Böbrek taşları asemptomatik olabilir, özellikle böbrekte olan ve herhangi bir tıkanıklığa neden olmayanlar. Taşlar sadece idrar yolu enfeksiyonları araştırılırken tespit edilebilir. Böbrek taşlarıyla ilişkili idrar yolunda belirli bakteriler bulunursa, çocuk böbrek taşı için muayene edilmelidir.

Böbrek Taşı için hangi doktor ve hangi bölüme, ne zaman gidilmeli?

Böbrek taşı belirtileri ile kişiye dayanılmaz acılar verdiğinden doktora gitmek için vakit kaybetmemek gerekir. Hasta kişi belirtileri gördüğünde yada yoğun ağrı hissettiğinde hastanenin Üroloji bölümüne gitmesi gerekmektedir. Bu konuda hastanelerin yanı sıra Üroloji hastaneleri de hizmet vermektedir.