Çalışma hayatlarının büyük bölümü antik kentlerde geçen tur rehberlerinin gözünden Afrodisias'ı anlattığımız haber dizimize bugün Karacasulu bir tur rehberi ile devam ediyoruz. Türkiye'nin ve dünyanın çeşitli antik kentlerine giderek bu kentleri, özelliklerini, benzerliklerini ve farklarını yakından anlatma olanağına sahip rehberler aracılığı ile yaşadığımız coğrafyaya dışarıdan bakma olanağı bulurken ilçemizin hakiki değerini de daha iyi anlamış olacağız.
26 yıldır turizm sektörünün içerisinde yer alan ve üniversite eğitiminin ardından Profesyonel Tur Rehberi olarak görev yapan Olcay Cünlü mesleği gereği Türkiye'nin dört bir tarafındaki turizm değerlerini yerinde görme, inceleme ve tanıtma fırsatı elde etti. Afrodisias'ı, 'Her köşesinden bir masal akan büyüleyici bir kent' olarak tanımlayan Cünlü, yaptığı tasvirlerle kenti hiç görmemiş olanların çok şey kaybettiğini ortaya koyuyor.
"AFRODİSİAS, BU COĞRAFYANIN KALBİNDEN DOĞAN BİR RÜYA GİBİDİR"
"Mesleğim gereği Anadolu'daki birçok antik kenti, örenyerlerini ve müzeleri defalarca kez ziyaret ettim. Efes, Hierapolis, Laodekia, Bergama, Milet, Priene ve Afrodisias bizler için yakın coğrafyamızın en çok ziyaret edilen antik dönem kentleridir" sözleriyle Afrodisias'la ilgili düşüncelerini anlatmaya başlayan Cünlü,
"Arkeolojik çalışmaların uzun zamandır en yoğun yapıldığı, günümüze kadar yapıların en sağlıklı ulaşabildiği yerleşim yerleridir.
Her birinin Anadolu uygarlıkları geçmişinde ve insanlık tarihinde çok önemli yeri vardır.
Kendi öznelimde Efes'in, Kuşadası limanına yakın mesafede olması sebebi ile ve rehberlik mesleğimizi profesyonelleştirdiğimiz yer olmasında oldukça fazla katkısı vardır.
Ama Afrodisias'ın hem ata toprağı üzerinde olması hem de büyüleyici yapısı ile ben de hep ayrı yeri bulunuyor.
Afrodisias bu coğrafyanın kalbinden doğan bir rüya gibidir.
İşte bu rüyadır İmparator Augustus'a ‘Tüm Asya'nın içinden bir tek bu kenti seçtim kendime, benim olması için' dedirten.
Afrodit'in dünyasına giriş kapısı olan Tetrapylon, binlerce yıllık insanlık tarihinin en görkemli yaşanmışlıklarına açılıyor. Hala çok görkemli. Günümüz ziyaretçileri, fotoğraf sanatçıları, ressamlar, gelinlik ve damatlıklar, geçmişe dalanlar, hikaye anlatıcıları, kapının önüne yaklaşan herkes büyülenmeye başlıyor" dedi.
MİTOLOJİK ÖYKÜLERLE DOLU MÜZE
Sözlerini sürdüren Cünlü,
"Mermerin dile geldiği kent olan Afrodisias, mitolojik öykülerin, heybetli tanrıların, efsanelerin, sanatın ve Anadolu'ya ait ne varsa masallarla gerçeklerin hep bir arada yaşadığı kent olmuş. Kesintisiz bir yaşam sürmüş, inançların kültürlerin bir birini etkileyerek ve eklemleyerek ilerlemesini sağlamış. Afrodit tapınağının bulunduğu konum sütunları daha heybetli gösteriyor sanki. Tapınak bir sonraki toplumda kilise olarak inanç yaşamına devam etmiş. Bu seçkin konumda özenle işlenmiş mermer duvar süslemeleri dönemin zenginliğini ortaya koyuyor.
Zannımca kıymeti en az bilinen, ama Anadolu topraklarına ait antik dönem yazımlarının, tiyatral oyunlarının, mitolojik öykülerinin büyüleyici bir esere dönüştüğü yer Afrodisias müzesidir.
Koyu mavi/gri mermerden yapılan ve muhtemelen Homerosun ilyadasında geçen troya savaşına ait mitolojik öyküyü sahneleyen at heykeli, imparatorluk rölyefleri, gladyatörler, boksörler, kahramanlar, Zoilos Frizi, Zeugma müzesinde yine görkemli mozaiklerle anlatılan Afroditin doğuşu, Zeusun Europayı kaçırışı gibi mitolojik öyküler, mermerin hünerli ellerde capcanlı heykellere nasıl dönüştüğünü bu müzede görebiliyorsunuz. Umarım çok daha sağlıklı ve güvenli bir şekilde ziyarete açılır" ifadelerini kullandı.
"BU KENT BİNLERCE YIL ÖNCESİNE IŞINLANIYOR"
Meydanda sergilenen maske ve girland friz bloklarını izleyince insanın her defasında o çağa ışınlandığını dile getiren Cünlü, "Biraz sonra o maskeler bizlere koro halinde şarkılar söyleyecekmiş hissi veriyor. Yine antik kentlerin anıtsal mezarları olan lahitlerden, özellikle Dionysos şenliklerini tasvir eden panın silenusun çalıp satirlerin nymphelerin dans ettiği lahit, aslında günümüz Karacasu köylerinin hasat sonrası yaptığı düğünler olarak karşımıza çıkıyor. Üzüm, meyve, palmet, akantus tasvirleri Karacasu'nun doğaya olan aşkını da ortaya koymuş hep tarih boyunca.
Törensel sahnelerle süslenmiş görkemli mermer lahitlerden Hadese yolculuk, özellikle ölü ruhların rehberi Hermes'in yol göstericiliği ile hem bize bir hikaye sunuyor hem de kaçınılmaz sonun binlerce yıl önceki ifadelerini aktarıyor. İnşa edildiği günden bugüne hiç yıkılmadan ayakta duran agoraların sütunlarını hayranlıkla izlerken, günümüz Karacasu caddesi ve pazarcılar, esnaf aklımıza geliyor, acaba 2 bin yıl önce de bu pazar alanında çığrışlar var mıydı diye gülümsüyoruz" dedi.
"HER KÖŞESİNDEN MASAL AKAN BÜYÜLEYİCİ KENT"
Cünlü'nün sözleri şu şekilde sona erdi:
"Güney agora havuzu önünden özellikle kışın kurumuş dallar, kendine gelmeye çalışan ağaçlar, sarılı yeşilli otlar arasından karlı Babadağ'a bakış, resmetmenin en güzellerinden olsa gerek.
Anadolu'nun insanlık tarihine hem sosyal hem de mimari olarak en güzel katkılarından olan hamamlar, tiyatro hamamı ve hadrian hamamı olarak karşımıza burada da çıkıyor.
Sanatsal ifadenin en yoğun yaşandığı Afrodit kentinde elbette tiyatrolar yöre insanı ile birlikte yöreye çokça ziyaret eden dönem insanlarını ağırlamış, onlara tanrıların aşklarını, kahramanları, doğa şenliklerini , mitolojik figürlerin en güzellerini sunmuş.
Tiyatro etrafındaki yazıt mektuplardan anlaşılacağı üzere Roma imparatorlarının belki de en imtiyazlı kenti olmuştur afrodisias.
Elbette bir kentin efsanevi kurucu kökeni, doğal güzellikleri, verimli toprakları, konumları, zenginlikleri o kentin değerini oluşturuyordur.
Tüm bunlarla birlikte Afrodisias'ı içinde bulunduğu çağın en imtiyazlı kenti haline gelmesinde sanatın çok önemli rolü vardır.
Heykelcilik okulları ile birlikte uzak diyarlardan dahi eğitime gelen hünerli eller Afrodit'in koynunda düşlere dalmış, her biri köşesinden masal akan büyüleyici bir kent ortaya çıkarmışlar heykelleri ile"
VE STADYUM
Günümüze kadar en sağlıklı ve en heybetli şekilde ulaşabilen ender stadyumlardandır Afrodisias kentinin stadyumu.
Onbinlerce insan kentin diğer tarafında tiyatrolarda gösteriler izlerken yine on binlerce insan bu muhteşem yapıtta sportif yarışmaları ve gösterileri izliyorlardı.
Homerosun İlyadasında Troya savaşı karakterleri nasıl afrodisias sanatçılarının ellerinden adeta öyküleri anlatan heykellere dönüştürülmüş ve müzede sergileniyorsa,
Antik çağın bu hikayeleri ile birlikte Roma döneminin en zevkli, en gaddar, en heyecanlı gösterileri de yine Afrodisias stadyumunda hayat buluyormuş.
Tüm bu anlatılarla birlikte
Modern dünyanın en güzel sanatçılarından Ara Güler'in bu sanat kentine yolu düşmesi aslında tesadüfi değildir. En başta söylediğimiz rüya onu buraya getirmiş olsa gerek.
Prof.Kenan Erim bilimin ve aklın ışığında en sevdalı haliyle Afrodit'in kentine yeniden soluk vermiştir.Rahmetle anıyorum"
