Latince adı Garra Rufa olan küçük balıklar, Sivas'ın Kangal ilçesi Kavak köyünde termal su ve derelerde yetişiyor. Doktor balıkları satın alan otel ve özel işletmeler, özel hazırlanmış havuzlara koyarak yerli ve yabancı turistin hizmetine sunuyor.Sedef ve mantar hastalığı başta olmak üzere birçok cilt hastalığı tedavisinde kullanılan doktor balıklar, Kuşadası’nda da hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgi odağı olarak turizme katkı sağlıyor.
5 YILIN SONUNDA DOKTOR BALIKLARI ORTAMA HAZIRLAYABİLDİM
Balıkları, Kuşadası’na, bundan 15 yıl önce bir arkadaşı vasıtasıyla getirdiğini anlatan, Güleryüz Kuaför dükkanı sahibi Recep Koçak,’ Arkadaşıma da yurt dışında yaşayan bir arkadaşı,’bu balıklardan bizim ülkemizde çok var siz de Türkiye’de bu işi yapın’ diye söylemiş. Arkadaşım bu işi uzun yıllar yaptı. Bu arada bana da getirdi. 5 yıl birlikte çalıştık burada ve o yılın sonunda o farklı bir şehre taşındığı için balıkları ve havuzları cüzzi bir rakama bana bıraktı. Al balıkları, havuza at yaşasınlar şeklinde gelişmedi olaylar. Uzun bir süre balıklar konusunda uzmanlardan bilgi alarak ve araştırarak bugünlere kadar geldim. Evlerde bulunan süs balıkları kadar kolay değil bakımları, daha fazla özveri ve kullanımda oldukları için de gerek hijyen gerekse fazlası ile dikkat gerektiriyor bakımları. Bugün Türkiye’nin her yerinde özellikle de termal otellerde bu balıkları görebilirsiniz. Turizm destinasyonunun önemli bir parçası haline geldiler. Özel üretim tesisleri var. Ben, doktor balıkları yıllardır satın almıyorum. 5 senedir doğal ortamlarında kendileri ürüyorlar, çoğalıyorlar ve ölüyorlar. Döngü bu şekilde tamamlıyor kendisini.
TURİSTLER, BİZİ ‘BALIKLI BERBER’ OLARAK KAĞIDA NOT ETMİŞLER
Doktor balıkların ticari anlamda kazancından çok zararı olduğunu belirten Koçak, ‘Balıklarımız yerli ve yabancı turistlerimizin dikkatini çok fazla çekiyor. Bilenler gelip ayaklarını havuza sokuyorlar, bilmeyenler ise bilgi almak için yine dükkana geliyorlar. Burası kuaför dükkanı ve balıklar sayesinde dükkana devamlı bir giriş çıkış söz konusu oluyor. Hatta bir turist bizim adımızı unutmuş, daha sonra yine Kuşadası’na geldiğinde, elindeki kağıda, ‘balıklı berber’ olarak kaydetmiş bizi. İlgiden memnunum’diyor.
HİJYEN VE HAVUZLARIN TEMİZLİĞİ BİZİM İÇİN İLK SIRADA GELİYOR
Havuzlarımızın başına gelen yerli ve yabancı turistler, ayakkabı, çorap ya da terliklerini çıkartarak havuza girmeden önce dezenfekte havuzlarımızda temizleniyorlar. Akabinde balıklarımızla buluşmalarına izin veriyoruz. Ayağında yara var mı ya da her hangi havuza girmelerine engel durumları hemen kontrol altına alarak o şekilde havuza sokuyoruz. Aksi halde havuzlara girecek mikrop tüm balıkların hastalanmasına hatta ölümüne neden olabilir. Hijden bu işin olmazssa olmazıdır.
DOKTOR BALIKLAR SAĞLIK AÇISINDAN YARARLI
Avrupalı biyolog Heckel tarafından 1843 yılında tespit edilen Garra Rufa balıkları, yani bilinen adıyla doktor balıkları, cilt hastalıklarında ve özellikle sedef hastalığını önlemede en çok başvurulan tedavi yöntemlerinden bir tanesi olmuştur. Boyutları 3 cm ila 8 cm arasında değişen bu balıklar, vücuttaki ölü deri artıklarını temizleyerek cildi hastalıklardan arındırmaktadır. Ayrıca bu esnada balıklar masaj etkisi de yaratarak vücudu rahatlatmaktadır.Türkiye’de, "Kangal Balığı” olarak isimlendirilen bu balıkların dişleri bulunmamaktadır. Bu sebeple tedavi esnasında insan vücuduna zarar vermezler.Tedavi esnasında ölmüş deriyi yiyerek sedef, egzama, ayak kokusunu engellediği bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor. Yine masaj esnasında kan dolaşımı hızlandığından, cildi güzelleştirdiği de yararları arasında sayılıyor. İlk kez Sivas’ta ortaya çıkan ve ortam sağlandığı sürece rahatça yaşamlarını sürdürebilen bu canlılar, diğer balık türlerinin hepsinden daha farklı özelliğe sahip olmasıyla biliniyor.
