"Türkiye’de ilk defa sahnelenecek" cümlesiydi, beni 'Yine Bir Gülnihal’in
Kuşadası’nda gerçekleşecek sahne arkasına götüren."19. yüzyıl zamanlarından gelme bir eserin, günümüz sahnesinde seyirciyle buluşması hiç kolay olmamıştır" diye düşünerek, 2 Şubat 2024 Cuma günü akşamı Kuşadası Pera Çok Amaçlı Salonu ve Kültür Merkezi’nde perde aralandığında neler olacağını ve o ana kadar neler yaşanacağını bir de kendilerinden dinlemek istedim. Musıkişinas Mavi Tiyatro ekibiyle bu çerçevede bir araya gelerek, Genel Sanat Yönetmeni Hakan Uluğ El Muganni ve Sanat Yönetmeni Derya Kavakdere ile keyifli ve tarih kokan bir söyleşi gerçekleştirdik.
Hakan Uluğ El Muganni ismi bizlere yabancı değil. Buram buram sanat kokan bir hikayesi var...Aslen,
Aydın’lı olan Hakan Uluğ El Muganni, Selanikli ve Nakşibendi Şeyhi Ali Rıza Efendi'nin torunudur. 9 Eylül Üniversitesi’nde Tarih Bölümü’nü bitiren Uluğ, İzmir Musiki Cemiyeti’nde eğitim alır. Müziğe olan tutkusu o kadar fazladır ki konservatuar da bu noktada kendisi için kaçınılmaz olur. ‘’Babamın makaralı teybi vardı. Babam oraya fasıl koymadan sofraya oturmazdı’’ diyerek, müziğin ailesinden yadigar olduğunu da anlatan Uluğ’un, adının hikayesi de bir o kadar sanat kokuyor aslında. El Muganni ismi, Şam'daki akrabalarını ziyaret için çıktığı bir Lübnan, Ürdün ve Suriye seyahatinden geliyor. O tarihlerde, Mısır'da 20. yüzyılın başlarına doğru, bütün zamanların en güzel sesli şarkıcısı olarak anılan Ümmü Gülsüm’ü tanır Hakan Uluğ. Daha ilk albümünü dinler dinlemez sanatçının hayranı olur. Filmlerden konser kayıtlarına kadar ne varsa araştıran ve kendine ciddi bir arşiv hazırlayan Uluğ, çalışmalarının ardından, Ümmü Gülsüm’ün şarkılarını seslendiren ilk erkek sanatçı unvanını alır. Eserlerin orijinalini bozmadan, Mısır ve Lübnan'da konserler verir ve bunun sonucunda da adına, ‘’El Muganni’’ yani ‘’En iyi şarkıcı’’ unvanı eklenir.
‘’Yine Bir Gülnihal’’... Dile kolay, 19. Yüzyıl’dan gelip günümüz sahne performanslarında boy gösteren bir eserO dönemlerde, Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi tarafından, Râst makamında bestelenmiş bir valstir ‘Yine Bir Gülnihal’. Semai usulünde bestelenen yapıt, Osmanlı İmparatorluğu'nda, Batılılaşma hareketlerinin Osmanlı müziği icra eden bestecileri etkilediği bir dönemde yazılır. Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi, Abdülmecid döneminde bir yandan saray fasıllarına ses sanatçısı olarak katılırken, bir yandan da Enderûn'da ve Yenikapı Mevlevihâne'sinde mûsikî dersleri vermektedir. Sadece Türk musikisinin değil, tüm Türk tarihinin en büyük simalarındandır. Öyle ki, Mozart bile Dede Efendi'nin eserlerini dinlediğinde büyük şaşkınlık yaşamış ve Türk müziğine ciddi anlamda ilgi göstermeye başlar. Abdülmecid dönemi ile birlikte Dede Efendi’nin musiki hayatı ve bununla birlikte yaşantısı da batılılaşmaya gider. Her ne kadar bu durumdan epey rahatsız olsa da bu işi de layığıyla başarır. Doğu'nun, Batı'dan daha ileri olduğunu ispat etmek için tek gecede, Batı usulü, hepimizin bildiği bu muhteşem vals'i, ‘’Yine Bir Gülnihal’’i besteler.
‘’Yine Bir Gülnihal’’i birbirinden farklı seslerden dinlemeyenimiz yoktur. Eser, Türkiye’de ilk defa sloganıyla ve tiyatral tadıyla çıkacak Kuşadalı sanatseverlerin karşısına. Mozart’ı bile kıskandıran eserin, Kuşadası’nda sahneye uyarlanış hikayesi de bir o kadar heyecan vericiHakan Uluğ’un, İstanbul’da, Topkapı Sarayı’nın birinci avlusunda, temalı konserler yaptığı zamanlar gelir aklına. Hani, şarkıların besteleniş hikayelerini anlattığı ve ardından şarkıları dillendirdiği o büyülü zamanlar. Kuşadası’nda, tiyatroya farklı bir tarz getirmek adına bunun üzerine düşünmeye başlar. Bir müzikal yazma fikri bu şekilde doğar aslında. Bugüne kadar yapmış olduğu konserleri canlandırıp, dramatize olarak oyunlaştırarak sahneye koymak ister. Uykusuz geçen geceler sonunda, sahneye uyabilecek biçimdeki, Türk müziği temalı 8 tane parçayı seçer ve heyecanla bir hafta içerisinde de kaleme alır. Sahnenin olmazsa olmazı karakterleri bir bir canlandırır aklının dehlizlerinde. Sayfalarca el yazması notların arasında adeta kaybolur. Kuşadası’nda tanınan, işinin ehli Sanat Yönetmeni Derya Kavakdere ile kesişir yeniden yolları. Notlar kendisine verilir ve derlenip toparlandıktan sonra ‘’Yine Bir Gülnihal’in Kuşadası’nda ilk tohumları da atılmış olur. Oyunun bütünlüğünü korumak adına seçilen parçaların adlarını paylaşmadı Uluğ ancak perde açıldığı zaman, şarkılara hep birlikte eşlik edileceği sözünü de vermeyi unutmadı.
Kollar, dirseğe kadar sıvanır bu noktadan sonra. İşin mutfağına inme vaktidir artıkO atılan ilk tohumların ardından, tomurcukları yeşertme zamanı gelmiştir. Hakan Uluğ ve Derya Kavakdere, akıllarında canlanan ne kadar düşünce ve duygu varsa, eteklerindeki taşlar misali dökmeye başlar. Tiyatroya bir isim, oyuncular, oyunda kullanılacak kostümler, ses ve ışık derken, Kuşadası Gelişim ve Sanat Derneği, ‘’Musikişinas Mavi Tiyatro’’ adı altında bir bir can bulur, ‘’Yine Bir Gülnihal’’ Alaturka müzikali. Sahnede görev alacak ne kadar isim varsa birer birer katılır gruba. İşte, tam da bu noktada, tiyatrocu Hakan Cihan Asil, son yüz senenin yetiştirdiği en büyük bestekarlarından biri olan Şevki Bey olarak çıkar karşımıza. Sonra, Osmanlı Ermenisi kanto şarkıcısı ve söz yazarı Kantocu Peruz Hanım canlanır Derya Kavakdere’nin oyunculuğunda. Oyuncu Ömer Sinan Kaya, aşk kokan mısralarıyla, Şair Mehmet Sadi Bey’i canlandırarak çıkar karşımıza. Hanenin vazgeçilmezi, hizmetçisi, Candan Gürlen’dir artık. Oyunda, oyuncu Nedim Fuat Soylu ise saray fasıllarının vazgeçilmezi, neyzen ve bestekar Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi olarak selamlayacaktır davetlileri. Sibel Güreli’nin sunumuyla perde diyecek, ‘’Yine Bir Gülnihal’’ oyununa, Nalan-Mustafa Şeremetlioğlu muhteşem tango performansları ile renk katacak. Gösterim boyunca, görsel şölene, Ud’u ile Özcan Bölükbaşı ve kanun enstrümanıyla da Sadık Kılınçer eşlik edecek. Sahne önü kadar sahne arkasının da büyük bir titizlikle hazırlandığı tek perdelik oyunda, Dekor ve Kostüm Sibel Güreli’ye emanet edilirken, Ses ve Işık Direktörlüğü Yiğitcan Çıkıkçı üstlendi. Tanju Bezecioğlu ve Klara Behar sponsorluğunda gerçekleşecek oyun, tamamen gönüllülük esasına dayanan bir ekibin, el emeği göz nuru olarak çıkacak, Kuşadalı sanatseverlerin karşısına.
Sahne’yi, perde arasından da olsa görebiliyorum artık. Büyük fedakarlıklarla bir araya gelen gönüllüler ordusu, elleri birbirine kenetlenmiş halde şimdi. Eğlenceli olduğu kadar zor bir projeydiHayatta bir işe gerçekten gönül verirseniz, ilerleme şansınız da o denli büyük olur aslında diyor Hakan Uluğ ‘’Yine Bir Gülnihal’in oluşum sürecinden bahsederken. Sahneye çıkıp, gösteriyi gerçekleştirdikten hemen sonra o heyecanlı alkışlar arasında, davetlileri selamlamaya kadar giden yolda kolay olmamıştır hiç bir adım. Tabiri caizse, pamuk eller cebe denilmiştir bu işe gönül veren başrol oyuncularına yeri geldikçe. Maddi yetersizlikler zaman zaman moral bozsa da, sahneden inerken duyulacak alkışların sağır edici coşkusunun hissi kısa zamanda toparlamıştır grubun psikolojisini. Zamanlardan edilen feragatler, oyun çalışmalarının yapılacağı mekan yoksunluğu ve yokluğu, ses ve ışık düzeneklerinin kurulum zorluğuna bir de havanın soğukluğu eklenince, ısınmak için birbirlerine daha sıkıca sarılır ekip. Ekip işidir, ‘’Yine Bir Gülnihal’’. Gönül işidir ve umudun adıdır artık.
‘’Yine Bir Gülnihal’’e sayılı günler kala, biletler, sanatseverler tarafından tüketilmeye başlandı aldığım duyumlara göre. Ya davetiye bulamazsam diye düşünen sanatseverler nasıl bir yol izlemeli?Pera Çok Amaçlı Salonu ve Kültür Merkezi’nde, 2 Şubat 2024 Cuma günü akşamı ‘Yine Bir Gülnihal’i, Kuşadalı sanatseverlerle buluşturacağız. Tüm sanatseverleri, bizlerle aynı çatı altında oyunumuzu izlemeye ve destek olmaya davet ediyoruz. Çok çalıştık, çok emekler verdik ve inanılmaz güzel bir sahne ortaya çıkartacağımızı düşünüyoruz. Davetiye bulamayan sanatseverlerimiz, müzikalimizin sahneleneceği 2 Şubat günü, davetiyelerini, Pera Çok Amaçlı Salon ve Kültür Merkezi’nden elde edebilirler.’’
