Sosyal medyada havadan çekilen görüntülerle son dönemde iyiye meşhur olan stadyum Twitter'da bir görselinin Elon Musk tarafından beğenilmesi ile de gündeme gelmişti. Antik Tarih isimler Instagram hesabında paylaşılan havadan çekilen görüntüleri ise yeninden kendine hayran bıraktı.
YAPILAN MÜSABAKALAR OLİMPİK OYUNLARI ANDIRIYOR
Daha fazla tanınmayı bekleyen stadyum hakkında Aphrodisias.org'da "Kentin en iyi korunmuş ve en görkemli yapıtı olmakla birlikte Ege bölgesindeki eski stadyumlardan en iyi korunanıdır. Kentin kuzeyinde yer
alan stadyum, dünyanın en önemli antik yapılarından birisidir. Şehrin kuzeyinde olan stadyum 262 metre uzunluk, 50 metre genişlik ve 30.000 izleyici alabilecek oturma sıralarına sahiptir. Elips plan tüm seyircilerin etkinlikleri rahat izlenmesini sağlıyordu. Genellikle atletizm ağırlıklı
spor etkinlikleri için kullanılan stadyumlar, gerektiğinde halk oylamaları ve diğer yarışmalar içinde kullanılırdı. Roma devrinde stadyum birçok atletizm müsabakalarına ve festivallere sahne olmuştur. Bu müsabakalar, Asya Minor’unda, Yunanistan’daki Olimpik ve Pythian oyunlarının bir modeli halindedir ve Yunanistan’daki aynı tip oyunlara verilen isimleri almışlardır. Bu Roma izninin alındığını gösterir ve bu iznin alınması onur işareti olarak düşünülmüştür. Aphrodisias’ta bu oyunlar, Olimpik değil de Pythian olarak kabul edilir. Bunlar İmparatorluk onuru olarak düzenlenen Godineia festivalleriyle tamamlanmıştır. Stadyuma doğu ve batıda yer alan iki tonozlu galeriden giriliyordu. İ.S. 7. yüzyılda tiyatroda ciddi hasarlara
yol açan depremden sonra, stadyumun doğusundaki yarım yuvarlak kısmı, duvarlarla yuvarlak bir hale getirilmiş ve arena olarak kullanılmıştır. Oturma sıraları kendi devrinde dükkan ve depo olarak kullanılmış olan, eğik tonozlar üzerine yapılmıştır" ifadelerine yer veriliyor.
YUNAN-ROMA DÜNYASINDAKİ STADYUMLARIN EN BÜYÜĞÜ
Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisinde Mimari Tipoloji ve Fonksiyon Açısından Afrodisias Stadyumu isimli bir yazı kaleme alan Abdurrahman Uzunaslan, "M.S. 1. yüzyılda insa edilmiş olduğu düşünülen Aphrodisias stadyumu hem mimari tipoloji ve estetik hem de fonksiyon açısından İmparatorluk Dönemi yapıları arasında özel bir yere sahiptir. Yaklaşık 30 bib kişilik seyirci kapasitesiyle Yunan-Roma dünyasındaki stadyumların en büyükleri arasında gösterilen yapının her iki dar yüzü sphendone biçiminde tasarlanmıştır. Yapının doğu ucu M.S. 408 yılında gladyatör ve vahşi hayvan dövüşlerinde kullanılmak için yeniden dizayn edilmiştir. Bunun sonucunda stadyumdaki faaliyetlerin daha da çeşitlenmiş olduğu anlaşılmaktadır. Söz konusu çeşitlilik pagan özellikler taşıyan oyunların (gladyatör ve vahşi hayvan dövüşleri) kesin olarak ortadan kalktığı M.S. 6. yüzyılın ortalarına kadar devam etmiştir. Nitekim yuksek
enflasyon ve gladyatör teminindeki bu zorluklar, bu tarz oyunların ortadan kalkmasına neden olmuştur" ifadelerine yer verdi.
YAPILAN ETKİNLİKLER
Yazının devamında "İmparatorluk Dönemi’nin başlarından itibaren Aphrodisias’ta, yazıtlar yoluyla adlarını tespit edebildiğimiz çok sayıda atletik ve müzikal yarısmaların düzenlenmiş olduğunu görmekteyiz. Bununla birlikte vahşi hayvan ve gladyatör dövüşlerinin de oldukça popüler olduğu anlaşılmaktadır. Bu organizasyonların çoğu stadyumda yapılmaktaydı. Stadyumdaki atletik festivallerin en eskisi kentin koruyucu tanrısı Afrodit onuruna düzenlenmiş olup, Aphrodeisia isolympia olarak adlandırılmıstır. Adından da anlaşılacağı üzere, tanrıça Aphrodit onuruna kurulan festival, muhtemelen ilk kez M.S. 1. yüzyılda düzenlenmistir. Isolympia sözcüğünden hareketle programının, Elis’teki oyunlarla benzer olduğu anlaşılmaktadır. İmparatorluk Donemi’nin başlarından itibaren doğudaki Yunan kentlerinde artan vahşi hayvan gösterileri (venationes) ve kanlı gladyatör dövüşleri (munera), kısa surede Afrodisias halkının günlük yaşamının vazgeçilmez parçası haline gelmiştir. Sportif organizasyonlardan ve diğer yarışlardan ayrı değerlendirilmesi gereken vahşi hayvan ve gladyatör dövüşleri, imparatorluk kültü temsilinin en karakteristik ögelerindendi. O nedenle gösterilerin Aphrodisias’taki organizasyonundan imparatorluk kültü rahipleri sorumluydu. Bu kapsamda kente gelen bütün dövüşçülerin bakım ve diğer masrafları imparatorluk kültü başrahipleri tarafından karşılanmaktaydı. Her turlu gösteri, bu işi profesyonel olarak yapan organizatörler tarafından yürütülmekteydi" ifadelerine yer verdi.
DAHA FAZLA TANINMALI
Zaman zaman stadyum görsellerini paylaşan ve Twitter'da 150 bin takipçisi olan Düşünbil Dergisi, yaptığı paylaşımlardan birine "Burası Aydın'da ki Afrodisias Antik Kenti. Dünyanın en büyük Antik Stadyumu burada ve bir çok kişi bunu bilmiyor. Ayrıca muazzam heykel ve sanat eserlerinin olduğu muhteşem bir antik kent. Değerini bilelim, koruyalım ve tanıtalım" notunu düştü.
