Havaların ısınması ile beraber gerek evcil gerekse sokakta yaşayan hayvanlarda pire ve kenelerde bir artış olduğu gözlemleniyor. Özellikle hayvan sahiplerinin konu hakkında yaşadıkları problemleri göz önüne alarak konuyu uzmanına sorduk. Veteriner Hekim Ertuğrul Yılmaz ile sezon öncesinde hem sokakta yaşayan hem de sahiplenerek evde baktığımız hayvanları ciddi anlamda rahatsız eden pire ve kene sorununu konuştuk.
ISINAN HAVAYLA BERABER HAYVANLARDA PİRE VE KENE SORUNU SIK GÖRÜLMEYE BAŞLANDI
Pire ve kenenin kış aylarında da karşılaşılan bir problem olduğunu ancak yaz aylarında havanın ısınmasıyla birlikte gözlemlenebilir bir artış olduğunu anlatan Yılmaz, ‘Pire ve kene konusunu, iki kısma ayırmak istiyorum. İlk olarak, pirenin kendisinin sebep oluğu sorunlardan bahsedeyim. Pire ve kene kan emen bir canlıdır. Kedi ya da köpek fark etmeksizin hangi canlıya yerleşirse ondan ciddi bir miktarda kan emerek anemi oluşumuna sebep oluyor. Özellikle yavru kedi ve köpeklerde bu durum biraz daha ciddi sonuçlar sergiliyor hatta ölümle sonuçlanan vakalar da görüyoruz. Yine hassas hayvanlarda, pire alerjik reaksiyonlara neden oluyor. Literatüre baktığımız zaman bunu Pire Alerjisi Dermatiti olarak ele alındığını görüyoruz. Alerji yaşayan hayvanlardaki belirtiler o bölgede şiddetli kaşıntı, kızarıklık, kaşıntıya bağlı oluşan yaralar ve hayvanda huzursuzluk görüyoruz. Durum böyle olunca hayvan sahibi de psikolojik olarak huzursuzluk yaşıyor. Pire ve kenenin kendilerinin sebep oldukları sorunların yanı sıra bu parazit canlılar birçok hastalığında bulaşmasında rol alıyor. Bu hastalıkların başında Ehrlichiosis, Babesiosi, Anapasmosis, Lyme gelmektedir.
ÜZERİNDE ÖNEMLE DURULMASI GEREKEN BİR KONU
Özellikle bahar ve yaz aylarında, kene ve pire vakalarında, havanın ısınması ile beraber artış yaşanmaktadır. Veteriner hekimlere danışarak oluşturulacak bir plan pire ve kene sorununa çözüm olacaktır. Pire ve kene için özel olarak üretilen ilaçlar, tasmalar yine bu problem ile başa çıkmak için en kesin yoldur. Özellikle Kuşadası’nda kırsal bölgelerimiz, yeşil alanlarımız fazlalıkta. Yine, kentimizde hayvan sevenlerimiz de çok fazla. Kentimizde sokak hayvanları çok sayıda mevcut ve bu yüzden pire ve kenede oluşan döngü kırılamıyor. Diğer yandan son bir kaç yıldır ılık giden kış aylarının da bu döngünün kırılamamasında etkisi büyük.
EVCİL HAYVANLAR DEVAMLI KONTROL EDİLMELİ
Pire ve kene insan gözü ile görülebilecek canlılardır. Evcil hayvan sahipleri, özellikle uzun yürüyüş sonrasında, eve geldikleri zaman hayvanlarını kontrol edebilirler. Özellikle tüyün az olduğu bölgelerde konuşlanan pire ve kenenin görülme olasılığı çok daha yüksektir. Görülen kene henüz yapışmamış ise alınıp uzaklaştırılmalı eğer yapışmış ise ya bir veterinerden destek alınmalı ya da başı içeride kalmayacak şekilde bir cımbız yardımıyla çıkartılmalıdır. Bunun yanı sıra evlerin bahçeleri; hayvanların sık zaman geçirdikleri açık ya da kapalı alanların temizliğine önem gösterilmelidir. Pireler bu alanlarda yumurta bıraktıkları için o alanların düzenli olarak temizlenerek hijyeni sağlanmalıdır. Bu noktada önemli bir diğer husus ta açık ve kapalı alanlara gerekli hijyen sağlandıktan sonra hayvanlarımızı hemen alana salmamalıyız çünkü örneğin bahçeye pire için atılan ilaç hayvanın patilerinden emilerek veya hayvanın patilerini yalaması ile ilacın vücuduna girişine sebep olarak hayvana farklı şekilde zarar verebilmektedir.
HAYVANLARDA VAROLAN PİRE İNSANA GEÇMEZ
Bize en fazla sorulan sorulardan bir tanesi de kedi ve köpek piresinin insana geçip geçmediği sorusudur. Kedi ve köpek piresi insana geçmez. Bu pireler insana gelmez demek yanlış olur evet gelir ancak bizim ortamımız onların yaşamasına uygun olmadığı için insanda kalmaz. Kene konusu biraz daha farklıdır. İnsana yapışan keneler vardır. Bilindiği gibi kırım kongo kanamalı ateşi keneler tarafından taşınıyor insanlara. Hayvanlarda da kene yolu ile taşınan hastalıklar bulunmaktadır. Bu hastalıklardan biri köpeklerde görülen canin Ehrlichiosisdir. Anaplazma adındaki hastalığımız da yine kene yolu ile geçmektedir. Yine Lyme da kene yoluyla bulaşmaktadır. Tedavilerinde geç kalınmaması büyük önem taşımaktadır.
HAYVANLARDA KULLANILAN İLAÇLARA DİKKAT EDİLMELİ
Sinek ilacı sıkan var. Tarım ilacı sıkan var. Hayvanları sirke ile yıkayan var. Bu gibi ürünler asidik ya da farklı içerikli maddeleri bünyesinde barındırdığı için özellikle yoğun kullanıldığı zaman hayvanlara farklı biçimlerde zarar vermektedir. Kedi ve köpek için kullanılan ilaçlar bile birbirinden farklıdır. Kediler küçük köpekler değildir ve bu yüzden köpeğe kullanılan her ilaç kedilerde kullanılmaz. Köpeklerde kullanılan ilaçların kediler de ya da farklı hayvanlarda kullanılması toksik etki yaratabiliyor. Dış parazit konusunda mücadelemizi uzmanlara danışarak vermek bu işin yayılmadan önlenebilmesindeki en önemli noktadır. Bazı ilaçlar bile artık pirede fayda etme noktasında zorlanıyor. Bunun nedeni ilaçların uzun yıllardır kullanılıyor olması. İnsanlarda nasılsa antibiyotik direnci söz konusu ise hayvanlarda kullanılan ilaçlarda da durum bu şekilde bir seyir izlemektedir.
