Türkiye’nin tarım merkezlerinden biri olan Aydın’da ‘2025-2026 Sezonu Zeytin-Zeytinyağı Sektör Toplantısı’ gerçekleştirildi. Efeler ilçesindeki Aydın Ticaret Odası binasında gerçekleştirilen toplantıya Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği (EZZİB) Başkan Yardımcısı Davut Er, ATB Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, AYTO Başkanı ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Ülken, Tarım ve Orman İl Müdürü Ayhan Temiz, katıldı.
“YÜZDE 13’Ü AYDIN’DAN KARŞILANIYOR”
Toplantıda zeytin ve zeytinyağı sektöründe yaşanan sorunları, çözüm önerileri ve talepler görüşüldü. Toplantıda ilk konuşan ATB Başkanı Çondur, “Zeytin ve zeytinyağı üretimi, ülkemizin en önemli tarımsal faaliyetlerinden biri olmakla birlikte, ilimiz ekonomisine de önemli ölçüde katma değer sağlamaktadır. Türkiye, dünya zeytinyağı üretiminde 2’nci sırada yer almakta olup ilimiz ise Türkiye zeytinyağı üretiminde 3’üncü sıradadır. Türkiye’de yağlığa ayrılan zeytin ağacı varlığının ve yağlık zeytin üretiminin yüzde 14’ünün ilimize aittir. Ülkemizde sofralığa ayrılan zeytin ağacı varlığının yüzde 9’u ilimizde yer almakta, sofralık zeytin üretiminin ise yüzde 13’ü ilimizden karşılanmaktadır. 2024 yılında ülkemizde 1 milyon 166 bin 318 ton sofralık zeytin üretimi gerçekleşmiş olup, bu üretimin yaklaşık 152 bin 362 tonu ilimize aittir. Ülkemiz, 2024-2025 sezonunun 11 aylık sürecinde zeytinyağında 243 milyon 993 bin dolar, sofralık zeytinde 255 milyon 309 bin dolar ihracat gerçekleştirmiştir. İlimiz ise 2024 -2025 sezonunun aynı dönemlerinde ülkemize zeytinyağında yaklaşık 3 milyon 115 bin dolar, zeytinde ise yaklaşık 46 milyon 980 bin dolar katkı sağlamıştır. “ diye konuştu.
“ÜLKEMİZ 6’NCI SIRADA”
Aydın Ticaret Borsası’nda 2024-2025 sezonunda 29 bin 761 ton sofralık zeytinin işlem gördüğünü kaydederek “HMS ortalama satış fiyatı 60 lira 13 kuruş olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde 17 bin 878 ton zeytinyağı işlem görmüş, HMS ortalama satış fiyatı ise 159 lira 41 kuruş olarak gerçekleşmiştir. Ülkeler bazında, 2020-2024 yılları arasında ihracat ortalaması göz önünde bulundurulduğunda, en yüksek miktarda ihracatın 930 bin 197 ton ve yüzde 44’lük payla ispanya tarafından gerçekleştirildiği görülmektedir. İkinci sırada 330 bin 892 tonluk yıllık ortalama ihracat miktarı ve yüzde 15’lik pay ile İtalya, üçüncü sırada ise 214 bin 285 tonluk ortalama ihracat ve yüzde 10’luk pay ile Portekiz yer almaktadır. Ülkemiz, Portekiz ve Yunanistan’ın ardından 91 bin 86 tonluk ihracat miktarı ve yüzde 4’lük payla beşinci sırada bulunmaktadır. Ülkeler arası bu ihracat rakamları parasal olarak ifade edildiğinde ise ilk sırada 4 milyar 390 milyon dolar ortalamayla İspanya bulunmakta olup, ihracattaki payı yüzde 40’tır. İkinci sırada bulunan italya ise 2 milyar 124 milyon dolarla yüzde 19,6’lık bir paya sahiptir. Üçüncü sırada bulunan Portekiz’in ise ortalama ihracat değeri 1 milyar 55 milyon dolar olup ihracattan aldığı pay yüzde 10’dur. Ülkemiz ise Tunus ve Yunanistan’ın ardından 404 milyon dolar ve yüzde 4’lük payla 6’ncı sırada yer almaktadır.” şeklinde konuştu.
“ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞINI TESCİL ETTİRDİK”
Aydın Ticaret Borsası’nın kentin tarımsal değerlerinin tanıtımı ve markalaşması, haksız rekabetten korunması, ulusal ve uluslararası platformda tanınması adına özverili çalışmalarını sürdürdüğünü dile getiren Çondur, “Borsamız, Aydın memecik zeytinyağını, Aydın yamalak sarısı zeytinini, Aydın memecik zeytinini, Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescil ettirmiştir. Ülkemizde tescilini sağlayarak koruma altına aldığımız coğrafi işaretli ürünlerimizin dünya çapında tanınması adına Avrupa Birliği coğrafi işaret çalışmalarına büyük önem veren borsamız, Aydın memecik zeytinyağını, Avrupa Birliği’nde Türkiye’nin 20’nci coğrafi işaretli ürünü olarak tescil ettirdi. Aydın memecik zeytinini, Avrupa Birliği’nde Türkiye’nin 31’inci coğrafi işaretli ürünü olarak tescil ettirirken Avrupa Birliği tescilli Aydın memecik zeytinyağını tanıtmak ve ayırt edici özelliklerini nihai tüketiciye aktarmak amacıyla, tadım panelistlerimizle birlikte ülkemizin farklı illerinde “Aydın memecik zeytinyağı tadım ve tanıtım günleri” düzenlemekteyiz. Bugüne kadar 34 ilde başarıyla gerçekleştirdiğimiz bu etkinliklerle, coğrafi işaretli ürünümüzün bilinirliğini ve değerini artırmayı hedeflemekteyiz.” diyerek gerçekleştirdikleri çalışmaları anlattı.
“DÜZENLEMELER YENİDEN ELE ALINMALI”
Geçtiğimiz yıllarda dökme ve varilli zeytinyağına uygulanan ihracat kısıtlamalarının sektörü olumsuz etkilediğini vurgulayan Başkan Çondur, “Sektörü yakından ilgilendiren kararlar alınırken tüm paydaşların görüşlerinin dikkate alınması gerektiğine inanıyoruz. Hepimizin bildiği gibi, enerji ve maden sahalarına ilişkin düzenlemeleri içeren bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilerek zeytin alanlarının madenciliğe açılmasına yönelik yasal düzenleme yürürlüğe girmiştir. Zeytin, bizim için yalnızca bir tarım ürünü değil, aynı zamanda binlerce yıllık kültürümüzün, toprağımızın ve emeğimizin simgesidir. Atalarımızdan miras kalan bu eşsiz değeri gelecek nesillere aktarmak hepimizin ortak sorumluluğudur. Kadim mirasımızı korumak için söz konusu düzenlemenin yeniden ele alınması gerektiği kanaatindeyim. Son yıllarda iklim değişikliğinin etkilerini de net bir şekilde görmeye başladık. Şiddetli yağış, dolu, aşırı sıcaklar gibi olağan dışı hava olayları rekolteyi ve ürün kalitesini olumsuz etkilemektedir. Aşırı kuraklık nedeniyle yağ oranı düşmekte, girdi maliyetlerinin yüksekliği ise üreticiyi zorlamaktadır. Hasat döneminde uygun zamanda toplama yapılmaması ve depolama eksiklikleri de kaliteyi düşüren diğer unsurlardır. Borsamız, zeytin ve zeytinyağı sektörünün gelişimi için sorunların çözümüne ve taleplerin karşılanmasına yönelik çalışmalarını sürdürecek, ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği içinde sektöre katkı sağlamaya devam edecektir.” ifadelerini kullandı.
“REKOLTE ZAMANINDA AÇIKLANMALI”
EZZİB Başkan Yardımcısı Davut Er ise 2024-2025 sezonu ihracat rakamlarıyla bilgi verdi. Başkan Yardımcısı Er, “2024-2025 sofralık zeytin ihracatı sezonu, 30 Eylül 2025 itibarıyla tamamlandı. Geçmiş sezona göre toplam sofralık zeytin ihracatımıza baktığımızda, miktar bazında yüzde 29 artış ile 100 bin ton, tutar bazında ise yüzde 22 artış ile 255 milyon dolar olarak gerçekleştirilmiştir. Yine geçen sezona kıyasla incelediğimizde, yeşil zeytin ihracatımız miktar bazında yüzde 34 artış ile 23 bin ton olarak, tutar bazında ise yüzde 29 artış ile 61 milyon dolar olarak gerçekleştirilmiş; siyah zeytin ihracatımız ise miktar bazında yüzde 28 artış ile 77 bin ton, tutar bazında yüzde 19 artış ile 193 milyon dolar olarak gerçekleştirilmiştir. Sofralık zeytin ihracatımızda ulaşılan bu tablo, sektörümüzün son yıllarda ortaya koyduğu güçlü performansın en somut göstergelerinden biri oldu. Türkiye, 2024/25 sezonunda sofralık zeytin ihracatında tarihinin en yüksek döviz gelirine ulaşarak önemli bir dönüm noktasına imza attı. Ülkemizin 117 farklı pazarda yer alması, Türk zeytinlerinin dünya sofralarında daha geniş bir yer edinmeye başladığını gösteriyor. Bu başarıda emeği geçen tüm üreticilerimizi ve ihracatçılarımızı kutluyoruz.” diyerek yaptıkları ve yapacakları faaliyetleri anlattı. Ayrıca Er, rekolte tahminlerinin zamanında ve şeffaf biçimde açıklanması da büyük önem arz ettiğini belirterek sektöre birlik ve beraberlik çağrısında bulundu. Tarım ve Orman İl Müdürü Temiz ise üreticinin emeğini korumak ve kaliteyi arttırmak için çalışmaya devam edeceklerini söyledi.