13/2/2018 tarihli ve 30331 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte değişikliğe gidilmiştir. Yönetmelik değişikliğinin, ikinci el taşıt ticaretinin adil rekabet koşulları altında, kolay, hızlı ve güvenli bir ortamda yapılmasını sağlamanın yanı sıra sektörün sağlıklı bir işleyişe kavuşturulması amacıyla hazırlandığı belirtilmektedir.
15 Ağustos 2020 tarih, 31214 sayılı resmi gazetede yayınlanan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “kişilerin” ibaresi “işletmelerin” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir.
“(1) Bu Yönetmelik; gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetlerini, yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esasları, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin yükümlülükleri ile toplu iş yeri ve taşıt pazarlarında aranan şartları, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde ödeme yöntemlerini ve Bakanlık, yetkili idare ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar.”
“d) Motorlu kara taşıtı kiralama faaliyetinde bulunan işletmeler tarafından en az bir yıl süreyle kiralanan taşıtların bu işletmelerce satışı.”
Değişen madde gereği kiralama şirketlerine ellerindeki araçları satmak için en az bir yıl boyunca kiralama faaliyeti yapma şartı getirilmiş bulunmaktadır.
Aynı yönetmeliğin değişen Yetki belgesi başlıklı 5. Maddesinde;
İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti, yetki belgesine sahip işletmeler tarafından yapılacağı, Bir takvim yılı içinde doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle gerçekleştirilen üçten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı, aksi Bakanlıkça tespit edilmedikçe ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edileceği,
Yetki belgesi, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmenin bulunduğu yerdeki il müdürlüğü tarafından bilgi sistemi üzerinden verileceği, yenileceği ve iptal edileceği,
Ticari işletme adına düzenlenen yetki belgesinde asgari olarak, MERSİS numarası ve MERSİS’e kayıtlı işletme adı ve adresi ile ticaret unvanına; esnaf ve sanatkâr işletmesi adına düzenlenen yetki belgesinde ise ESBİS’e kayıtlı işletme adı ve adresi ile işletme sahibinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarasına veya yabancı kimlik numarasına yer verileceği,
Yetki belgesinin, her bir işletme için ayrı ayrı düzenlenip ve devredilemeyeceği, bu hususta yetki belgesinin düzenlenmesine ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye Ticaret Bakanlığı’nın yetkili olduğu yer almaktadır.
Yetki belgesinin verilebilmesi için, meslek odasına kayıtlı olunması, Gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefi olunması, iş yeri açma ve çalışma ruhsatının bulunması, meslek odası ve vergi kayıtları ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatındaki iştigal konuları arasında ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetinin bulunması, motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularının; on sekiz yaşını doldurmuş olması, en az lise mezunu olması, iflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile İİK’na göre itibarını yerine gelmiş olması, konkordato talebinde bulunmamış olması, kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıldan fazla kesinleşmiş hapis cezası almamış veya devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar ile casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörizmin finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme, işkence, cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı suçlarından hüküm giymemiş ya da ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması, motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularından en az birinin Seviye 5 mesleki yeterlilik belgesine sahip olması gerekmektedir.
Değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin, 31/8/2020 tarihine kadar durumlarını bu yönetmelikteki şartlara uygun hale getirerek yetki belgesi almaları gerekmektedir.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, iş yeri açma ve çalışma ruhsatının, yetki belgesi verilmesinde aranan şartlar arasına eklendiği vurgulanarak, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin iş yeri açma ve çalışma ruhsatına sahip olmayan işletmelere yetki belgesi verilmeyeceği, ayrıca belediyelere getirilen yükümlülükler ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin ruhsat düzenlenen işletmelerin de Bakanlıkça takip edileceği ve yetki belgesi almadan faaliyette bulunan işletmelerin belirleneceği, söz konusu düzenlemelerle, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde haksız rekabetin ortadan kaldırılmasını, suni fiyat artışlarının ve kayıt dışılığın önlenmesinin amaçlandığı belirtilmiştir.
Ayrıca yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden işletmelere Ticaret Bakanlığı’nca hem idari para cezası uygulanacağını hem de yapılan uyarıya rağmen aykırılığı ortadan kaldırmayan veya tekrarlayan işletmelerin yetki belgelerinin iptal edileceği, Daha önce yetki belgesi verilen işletmelere 30 Haziran 2021'e kadar süre verildiği yönetmelik metninde yer almaktadır.
Ali Rıza EFE
Mali Müşavir-Bağımsız Denetçi