2626 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 31150 sayılı Resmi Gazetede 09 Haziran 2020 tarihinde yayınlanmıştır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile taşınmaz satışı yapan emlakçılardan oto alım satımı yapan oto galericilerine kadar birçok işyerini ilgilendiren yeni düzenlemeler yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelikte dikkat çeken önemli bir husus iş yeri ve sınıf tespiti tanımlarının eklenerek, gayrisıhhi müesseselerin sınıf tespitini yapma yetkisinin Sağlık Bakanlığına verilmesidir. Ayrıca işyeri ruhsat devirlerinde yürürlükte olan mevzuat hükümlerin aranması yönünde yapılan değişiklik ile devir dosyasındaki bilgi ve belgelerle iş yerinin fiziki özelliklerinin yürürlükte olan mevzuat hükümlerine uygun olması gerekmektedir. Böylece yürürlükte olan mevzuata aykırı olan iş yerlerinin devri engellenmiş olmaktadır. Mevzuata aykırı olan işyerinin devredilmek istenilmesi halinde 6 aylık süre içinde aykırılığın giderilmesi gerekmektedir.
Ruhsatın verilmesinden sonra denetimlerde tespit edilen işletmecinin kendi kusuruna dayalı eksiler için bu aykırılığın giderilmesi için 15 gün süre verilmekte, sürenin bitiminde aykırılık giderilmediği takdirde, sıhhi müesseselere 15 güne kadar, gayri sıhhi müesseselere ise eksiliği tespit edilen aykırılığın giderilmesine kadar faaliyetleri durdurulmakta ve ayrıca idari para cezası ile karşı karşıya kalınmaktadır. Eksikliğin giderilmesi halinde işyeri faaliyetini hemen devam edebilmektedir.
Yönetmeliğe eklenen bir başka düzenleme ise Mesleki Eğitim düzenlemesidir. 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu gereğince işyeri açacak kişilerin kendilerinin veya yanında çalıştırdıklarının ustalık belgesi, bunun bulunmaması halinde diploma veya 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu uyarınca kurs bitirme belgelerinden birinin olması gerekmektedir.
Önceki uygulamalarda karışıklığa neden olan Ticaret Siciline kayıtlı olanlardan ustalık belgesi aranmaması hükmü mevzuattan çıkartılarak, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta bulunan iş yeri sahiplerinin veya çalışanlarının mesleki eğitim aldıklarına dair "mesleki yeterlilik belgesine sahip olması" hükmü yönetmeliğe eklenmiştir. İş yeri sahibinden veya iş yerinde her bir meslek dalında çalıştırdıklarından, ustalık belgesi, diploma veya kurs bitirme belgelerinden birisine sahip olanların, mesleki eğitimleri tamamlanmış kabul edilmektedir.
Taşınmaz ticari yapan (Emlakçılık) işyerinin en az 20 metrekare, aynı işyerinde birden fazla işletmeci bulunması halinde her işletmeci için 5’er metrekare ilave edilmesi, iş yerinin ikamet amacıyla kullanılmayan ve arşivi olan bağımsız bölümden oluşması ve emlakçılık dışında başka bir faaliyette bulunulmaması gerekmektedir. 5 Haziran 2018 tarihi itibariyle gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan veya meslek odasına kaydı olanların iş yerlerini taşımadıkları sürece bu özel şartlar aranmayacaktır. Mevcut iş yerlerine bu şartlara uyum sağlaması için 3 ay süre tanınmaktadır.
İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti yani "oto galericilik" yapanlara ilişkin yapılan düzenlemeler ise; İşyerlerinin toplu işyerinde açılması, konut olarak görünen yerlerde açılmaması, işyerinin bulunduğu binada konut amacıyla kullanılan başka bir bağımsız bölümün bulunmaması, teşhir alanının 80, faaliyet alanının en az 60 metrekare olması ve can ve mal güvenliği için Valilik görüşünün alınması gerekmektedir. Faaliyet alanı dışında yol, kaldırım gibi alanlarda araç teşhiri yasaklanmıştır. Bir iş yerinde en fazla iki işletmeci bulunabilmekte ve faaliyet ve teşhir alanları iki katına çıkartılması gerekmektedir.
Mevcut iş yerlerine bu şartlara uyum sağlaması için 3 ay süre tanınmakla birlikte, yönetmelik yürürlüğe girdiği tarihte yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi olan toplu iş yerlerindeki ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapılan iş yerleri metrekare şartından muaf tutulmaktadır.
Oyun, eğlence, spor ve macera parkları, sirk ve lunaparklar gibi bu iş yerlerinin düzenli kontrol ve bakımı için en az 1 makine veya elektrik mühendisi ile en az 1 makine veya elektrik teknisyeni bulundurulması zorunluluğu getirilerek bakım ve kontrollerin mühendis ve teknisyenin gözetiminde yetkili servisler tarafından yapılması gerekmektedir.
Bu işyerlerinde bulunan lavabo ve tuvaletlerin engelli erişimi standartları dahil tüm standartlara uygun olması şartı bulunmaktadır.
İş yeri mevzuatındaki düzenlemelerin eksik olması ruhsatlandırmalarda ve işletilmesinde sıkıntılar yaşanmaktaydı, bu yönetmelik değişikliği ile yaşanan olumsuzlukların önüne geçilerek yetkili idarelerin sağlıklı denetim yapmaları sağlanmıştır.
İşyeri açma girişimde bulunacak işletmeciler öncelikle iş yeri ve sınıf tespiti yönünden meri mevzuat hükümlerine uygunluğu araştırması yapması önem arz etmektedir. Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş olup, yönetmelik değişikliği özetlenerek kaleme alınmıştır. Ali Rıza EFE
Bağımsız Denetçi-Mali Müşavir