Bu haftaki yazımın konusu sigortalı işçi olarak çalışan işçi ile sigortalı işçi çalıştıran işverenin çokça karşılaştığı bazen işçi ve işveren arasında uyuşmazlıklara neden olan iş görmezlik ödeneği hakkındadır.
Geçici iş görmezlik sigortalı işçinin işyeri hekiminden veya herhangi sağlık kuruluşundan iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve anne olma hallerinde rapor alması sonucunda rapor süresince çalışamamasına geçici iş görmezlik olarak tanımlanmaktadır. Geçici iş göremezlik ödeneği ise raporlu bulunan işçiye çalışamadığı günler için ödenen ücrettir. Halk arasında istirahat parası, rapor ücreti de denilmektedir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda ise geçici iş görmezlik ödeneğinden faydalanma durumu üç halde olmaktadır. İş kazası ve meslek hastalıkları durumunda, Hastalık Sigortası ve analık sigortası ödenekten faydalanmaktadır. Burada önemli bir hususun atlanmaması gerekmektedir. Sürecin doğru işleye bilmesi için rapor alan işçi istirahat raporunu işverene hızlı bir şekilde iletmesi gerekmektedir.
İş kazası ve meslek hastalıkları durumunda, sigortalı olarak çalışan işçiye, herhangi bir şart aranmaksızın iş kazası geçirdiği ilk günden itibaren ve her istirahatli gün için tam ücret ödenir. İş kazası geçirmiş sigortalı bir işçinin sağlık aktivasyonunun yapılması için 30 gün prim yatırma şartı aranmamaktadır. Kurumun teklif ettiği tedaviyi kabul etmeyen veya kasti olarak yaralanan sigortalı işçiye geçici iş görmezlik ödeneğinin yarısı ödenmektedir.
Hastalık sigortasından faydalanmak için rapor tarihinden önce 90 gün prim ödenmiş olması gerekmektedir. Raporun üçüncü gününden itibaren ödenek alınmaktadır. Ayakta tedavi için verilen raporlarda, rapor ücreti günlük brüt ücretin 2/3 ile rapor günü çarpılarak iş görmezlik ödeneği hesaplanıp ödenmektedir. Tedavinin yatarak devam etmesi halinde günlük brüt ücretin yarısı ile rapor günü çarpılarak iş görmezlik ödeneği hesaplanıp ödenmektedir.
Analık sigortasında ise doğumdan önceki bir yıl içerisinde en az 90 gün sigorta primi ödenmiş olması gerekmektedir. Kadın işçinin doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta doğum raporu alabilmektedir. Doğum yapan kadın işçi 16 hafta iş görmezlik ödeneği hakkı bulunmaktadır. Çoğul gebeliklerde ise hem doğum öncesine hem de doğum sonrasına ikişer hafta eklenmektedir. İş görmezlik ödeneği hesaplaması, günlük brüt ücretin 2/3’si le rapor gün (çalışamadığı) süresinin çarpılarak hesaplanıp ödenmektedir.
E-Devlet Kapısı üzerinden sağlanan hizmet sayesinde, Sosyal Güvenlik Kurumundan alacağınız rapor parası ve ilgili güncel bilgilere internet üzerinden ulaşılabilmektedir. Şartların uygunluğu ve raporun da onaylanması halinde Sosyal Güvenlik Kurumu İş görmezlik ödeneğine ait ödemeyi, PTT şubelerine veya e-Devlet’te tanımlı banka hesap numaraları üzerinden yapmaktadır.
Tüm çalışanların hizmet sürelerini sağlıklı raporsuz bir şekilde tamamlayıp emekliliği hak kazanmaları dileğiyle.