ABD merkezli internetten alışveriş ve teknoloji devi Amazon, Microsoft'u geride bırakarak dünyanın en değerli halka açık şirketi oldu. Bu yıl dünya'da ilk kez halka açık bir şirketin bir trilyon dolarlık değere ulaşması kuvvetle muhtemeldi. Ancak hangi şirketin bu unvanı elde edeceği konusu Pazartesi akşamından önce net değildi. Her ne kadar Microsoft, Google, Facebook ve hatta Tesla'nın adı anılsa da, en güçlü adaylar ise ABD'li teknoloji devleri Apple ile Amazon’du. Microsoft 2'nci, Alphabet 3'üncü. Amerikan şirketi Amazon, Pazartesi akşamı piyasa kapanışıyla beraber büyük rakipleri Microsoft ve Apple'ı sollayarak dünyanın en değerli halka açık şirketi olarak günü tamamladı.Halihazırda şirketin kurucusu ve CEO'su Jeff Bezos dünyanın en zengin kişisi olarak zirveye yerleşmiş vaziyette.Amazon'un piyasa değeri Pazartesi akşamı piyasaların kapanışıyla 797 milyar dolara ulaştı.Amazon'un ardından gelen Microsoft'un piyasa değeri ise 783 milyar dolar.Amazon'un piyasa değeri Eylül ayında 1 trilyon dolara ulaşmıştı. Ancak daha sonra özellikle teknoloji şirketlerinde görülen piyasa sarsıntısı Amazon'un da piyasa değerinden süpürdü.Bu yıl dünya ilk kez halka açık bir şirketin 1 trilyon dolarlık değere ulaşması kuvvetle muhtemel. Ancak hangi şirketin bu unvanı elde edeceği konusu hâlâ net değil.Her ne kadar Microsoft, Google, Facebook ve hatta Tesla'nın adı anılsa da, en güçlü adaylar ise ABD'li teknoloji devleri Apple ile Amazon. -Herkesin Apple birinci olur düşüncesi neden gerçekleşmedi? Bu yarışta hedefe en yakın Apple’di. Geçen yılın sonunda 1000 dolarlık yeni telefonu iPhone X'i satışa çıkaran Apple, 900 milyar dolara yakın piyasa değeriyle hem dünyanın en değerli halka açık şirketi, hem de 1 trilyon dolar hedefine en yakın şirketi. Apple'ın bir trilyon dolarlık değere ulaşabilmesi için hisselerinde yüzde 13'lük bir artış yeterli olacak.Akıllı telefon teknolojisiyle büyük bir devrim başlatan Apple'ın hisseleri, 2017'de yüzde 45 yükselmiş olsa da, özellikle Eylül ayında iPhone X'in tanıtımının ardından yükseliş yerini yatay bir seyre bırakmıştı.iPhone X'in hem beklentilerden çok daha pahalı olması hem de önceki modellere göre büyük bir yenilik getirmemesi, telefonun satış performansı konusunda kuşkuların oluşmasına yol açmış durumda idi.Apple'ın tüketici teknolojisi alanındaki yeniliklere öncülük eden bir şirketten, düşen Pazar payı karşısında konumunu korumaya çalışan bir şirkete dönüştüğünü savunanlar, şirketin piyasa değerinin eskisi kadar hızlı artmayabileceğini öngörüyordu. -Peki Amazon'un hızlı yükselişi nasıl gerçekleşti? Piyasa değeri sıralamasında Amazon ilk üçte dahi yer almıyordu. Ancak başta yatırım bankası Morgan Stanley olmak üzere pek çok yatırım uzmanı ve sektör yetkilisi Amazon'un bir trilyon dolar piyasa değerine ulaşan ilk şirket olabileceğini söylüyordu. 2017'de hisseleri yüzde 58 yükselen Amazon, 572 milyar dolarlık piyasa değerine sahipti. Yani hedefe en yakın şirket Apple'ın 312 milyar dolar gerisinde idi. Amazon'un 2018'de bir trilyon dolar piyasa değerine ulaşabilmesi için hisselerinde yüzde 75'lik bir prim yaşanması gerekiyordu. Morgan Stanley'e göre bu fazlasıyla mümkündü. Yatırım bankasına göre işe internet üzerinden kitap satarak başlayan Amazon'u başarılı kılan dört temel nokta vardı. 1- Kâr marjı fazlasıyla yüksek yeni hizmetleri devreye sokması. 2- ABD'deki online alışverişlerin yarısından fazlasının Amazon platformundan yapılması. 3- Prime aboneliği sayesinde düzenli nakit akışı sağlaması. 4-Reklam gelirlerini artırması. 'Dörtlü: Amazon, Apple, Facebook ve Google'ın gizli DNA'sı' kitabı ABD'de en çok satanlar listelerine giren yazar Scott Galloway de bir trilyon dolar piyasa değerine ulaşan ilk şirketin Amazon olabileceği görüşünde idi.Galloway, geçen yıl Kasım ayında Forbes dergisine verdiği röportajda, "Amazon istisnasız herkesin aradığı şeyi sunuyor: Daha ucuza daha fazlası. Tüketicilere dünya üzerindeki en iyi fiyatı sunan platform konumunda ve her bir satıştan komisyon alıyor" diyordu. Ancak her şeye rağmen, Amazon'un bir trilyon dolar yarışında ipi göğüslemesi için hem 2017'deki yüzde 60'lık yükselişten daha iyi bir performans sergilemesi, hem de Apple hisselerindeki yatay seyrin sürmesi gerekiyordu. Her ne kadar halka açık şirketler arasındaki yarış devam etse de, dünyanın en değerli şirketinin Amazon ya da Apple olmadığını, hatta uzun yıllar boyunca bu unvanı elde etmelerinin de mümkün gözükmediğini hatırlamakta fayda var. Suudi Arabistan'ın henüz halka açık olmayan petrol şirketi Aramco'nun piyasa değerinin 2 trilyon doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor. (Devam edecek...)