Tüm dünyayı ve ülkemizi etkileyen koronavirüs pandemisinin ardından normalleşme adımları atılırken, turizm bölgelerinde hazırlıklar devam ediyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan normalleşme adımlarını değerlendiren Didim Turizm Altyapı Hizmet Birliği Başkanı Sevinç Karataş, 1. dalga ve 2020 yaz dönemiyle ilgili olarak, “1. dalgada koronavirüsün Türkiye'de resmi olarak duyurulmasından sonra kapanma önlemlerinde halk sürecin iyi yönetildiğine inandı ve kurallara uyarak vaka ve ölüm sayılarının aşırı yükselmesinin önüne geçildi. Bu dönemde verilen düşük faizli krediler destek olmasa da zaten pandemi dönemi öncesi de sıkıntıya düşen esnafa kısa vadeli olsa da nefes aldırdı. Ülkemizde 2020 Yaz Dönemi ise vaka sayılarının kısmen kontrol altında olduğu birinci dalga sonrası yaz dönemiyle beraber işletmeler açılarak turizm sezonunun "görünürde" sorunsuz olarak atlatılması sağlandı. Bu dönemde eğlence mekanları ruhsatlarına göre açık veya kapalı idi. Ruhsatına göre açık olan yerler yeterli denetim yapılmadığından eğlence mekanları gibi müzikli danslı eğlenceler yaptı. Bu durum esnafın kuralların boşuna olduğuna inandırdı. Kapanmaların ve kuralların kişiye veya sektöre özel olduğu belirginleşmiş oldu.” şeklinde konuştu.

“KALABALIK VE KONTROLSÜZLÜK 2. DALGAYI YARATTI”

Ülkemizde devam eden pandemideki 2. dalgayı değerlendiren DİTAB Başkanı Karataş, “2. dalga yaz döneminde azaltılan test sayıları ve açıklanmayan vaka sayıları gerçek yüzünü bu dönemde gösterdi. Şehirlerde ve kapalı mekanlarda yoğunluğun artmasıyla beraber vakalar tekrar hızla yükselmeye başladı. Birçok sektör pandemi başından beri iş yapamaz, destek alamaz duruma geldi. Kira, vergi gibi yüklerin altında ezilen esnaf yasakları esneterek tamamen kontrolsüz, maskesiz, hiçbir kurala uyulmayan ortamlarda iş yapmaya devam etti. Açık olduğu dönemlerden daha kalabalık, daha kontrolsüz ortamlar yarattı. Uludağ'da otellerde düzenlenen etkinlikler esnafın kurallara olan bağlılığını tamamen sıfıra indirdi. İmkanı olan işletmeler kalabalık şekilde hizmet verdi. "Lebaleb kongreler" halkın gözünde lastiğin ucunun tamamen kaçtığı dönem oldu. Sayılara, panedeminin etkilerine güvenmeyen halk maske mesafe kurallarını tamamen göz ardı etti.” dedi.

“TOPLU ETKİNLİKLER ENGELLENEMEDİ”

Hükümetin aldığı tam kapanma dönemine de değinen Karataş, “Pandemi döneminde kuralların esnetilmesi, vatandaşla karşı karşıya gelmemek için denetimlerin eksik yapılması tam kapanma döneminde bile hareketliliğin artmasına sebep oldu. Toplu etkinlikler engellenemedi. Birçok işletme çalışma muafiyeti kurallarının etrafından dolaşarak hizmet vermeye devam etti. Vaka sayıları düşmedi.” dedi.

“TURİZM ESNAFI MÜŞTERİ BULMAKTA ZORLANACAK”

Turizm ve pandemi sürecini birlikte değerlendiren Karataş, “Türkiye'de turizm geliri hala büyük oranda yaz dönemi yapılan kitlesel turizmden sağlanır. Bu anlamda eğlence mekanları, restorantlar, barlar en az konaklama tesisleri kadar turizmin bel kemiği, insanların tercih sebebidir. Pandemide destek alamayan her sektör zararını kurtarabilmek, ayakta durabilmek için fiyat artırmıştır. Hali hazırda kötü giden ekonomi ve enflasyonla birlikte Türkiye'de uygun fiyatlı tatil hayal olmuş, sadece üst düzey gelire sahip insanlar için bir ayrıcalığa dönüşmüştür. Zaten düşük karlılıkla sürümden kazanan turizm esnafı bu yaz döneminde müşteri bulmakta zorlanacaktır.” dedi.

“BÜYÜK OTELLER AÇIK AMA YERLİ TURİSTLER FİYATLARA TEPKİLİ”

Didim’deki otellerin durumu ve sezonla ilgili de konuşan DİTAB Başkanı Sevinç Karataş, şöyle dedi: “Küçük otellerin bir kısmı şu an kapalı ve 15 Temmuz’dan sonra bir hareketlilik olursa açılma durumları söz konusu… Süreç belirsiz olduğundan beklemedeler. Büyük oteller ise açılacak ve açanlar da var. Onlarda da şu an rezervasyon sıkıntısı yaşanıyor. 15 Temmuz ila 1 Eylül arasında 45 günlük bir hareketli sezon beklentisi hakim… Bu yıl yerli turist anlamında patlama bekleniyor ama fiyatların yerli turiste farklı olması, bu anlamda tepkileri de beraberinde getiriyor. Büyük otellerin yerli turiste uyguladığı yüksek fiyatlar tepki çekiyor. Bu konuda Bakanlığın bir çalışma yapmasını bekliyoruz.”

“SAHİLLERDEKİ SAAT KISITLAMASI UZATILMALI”

Yeni normalleşme adımlarında sahil kesimlerindeki saat kısıtlamasının esnaf için olumsuz olduğunu kaydeden Karataş, “1 Haziran itibariyle ülke genelinde alınan yeni normalleşme adımları da yetersiz; özellikle Didim gibi sahil kesimlerindeki saat tedbiri biraz daha uzatılmalıydı. Çünkü sahil kesiminde hayat gece 8’den sonra başlıyor. Bu noktada restorancılar olmak üzere birçok iş yeri bu durumdan hoşnut değil. Ayrıca süreçte yine vatandaşların ve tatilcilerin pandemi tedbirlerini uymalı yoksa yaz sezonu sonrasında yeni bir kapanma süreciyle karşı karşıya kalmak zorunda kalabiliriz. 3 aylık sürede herkes dikkat etmeli ve tedbirleri elden bırakmamalı.” dedi.

“15 TEMMUZ’DAN SONRA YURT DIŞI PAZARI AÇILACAKTIR”

AB ülkeleri ve Rusya’nın tutumlarını da değerlendiren DİTAB Başkanı Karataş “Eğer tam kapanma vaka ve ölüm sayılarının artmasından önce yapılsaydı ve gecikilen bu süre boyunca insanların dayanma gücü azalmayacak kuralları esnetme konunda daha hassas olacaklardı. Kongreler, toplu etkinlikler yapılmayacak vaka artışı engellenebilecekti. Bu durum sadece ülkemizde değil tatilini Türkiye'de geçirmek isteyen turistler tarafından da yakından takip ediliyor. Yurt dışındaki görüş tamamen pandeminin kontrol altına alınamadığı güvenli şekilde seyahat edilemeyeceği yönünde turizm bakanlığının yayından kaldırmak zorunda kaldığı "Enjoy I'am Vaccinated" reklam filmi de bu düşünceyi destekliyor. Geliri düşen hatta tamamen yok olan esnaf sezon öncesi, reklam yapamadı, tamirat-tadilat işleri yapamayarak sezona hazır hale gelemedi. 1 Haziran’la başlayacağımız yeni sezonda yurt dışı açısından da yakından takip edilen süreç belirsizliğini koruyor. İngiltere ve Rusya’nın Türkiye’yi güvensiz bölge tayin etmesi, kara listeye alması, Avrupa Birliğinin aşı karnesi getirme gayretleri Yunanistan, İtalya ve İspanyanın ekmeğine yağ sürdü. Tek beklentimiz Rusya kalırken Rusya’nın siyasi bir kararla rezervasyonları durdurması ve Türkiye ye seyahat kısıtlamalarını sürekli ileri bir tarihe uzatması moralleri iyice bozdu. Ancak dışarıdan yakından takip edilen pandemi sürecimiz, vaka sayılarında ki düşüşle yurt dışı pazarını tatmin edecek seviyelere inerse geçen yıldan yaşadığımız tecrübelere bakarak 15 Temmuz itibariyle Avrupa birliği ülkeleri, İngiltere ve Rusya pazarının da açılacağına inanıyorum. Görüyoruz ki alınan önlemlerin getirdiği iyileşme sonuç vermeye başlıyor. Ukrayna Kiev-İzmir direkt uçuşlarına 28 Mayıs itibariyle başladı. Türkiye’nin gelen yolculara PCR testi yapmayacağı açıklaması üzerine onlardan da kendilerine Türkiye’den gelen yolculara test zorunluluğunu kaldırabilecekleri gibi bir açıklama geldi. Turizm Bakanlığının Yunanistan’la yapmış olduğu görüşmeler de Covid-19 aşılarını karşılama ve negatif Covid-19 testi olmaları halinde her iki ülke arasında seyahat edebilecekleri sonucu çıktı. Almanya'yla hala lehimize bir sonuç alınamasa da görüşmeler bakanlık düzeyinde devam ediyor. Bu süreçler devam ederken Turizm paydaşlarımız iç turizm de ki dolulukla yaralarını sarmaya çalışacaklar.” ifadelerini kullandı.