“YÜZDE 4-8 GİBİ BİR ORANDA GÖRÜLÜYOR”
Dikkat eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun (DEHB) okul öncesi dönem ve okul çağı çocuklarında belirgin hale gelen bir bozukluk olduğunu kaydeden Dr. Kırtıl, “Çocuğun davranışlarını kontrol etmesinde ve dikkatini vermesinde sorun vardır. ‘Bir türlü yerinde durmayan’, ‘Hayallere dalan’, “Düşünmeden davranan’, ‘Dalgın, unutkan’ gibi pek çok sıfatla nitelendirilen çocuklardır. Bu davranışlar çoğu çocukta zaman zaman görülebilen durumlar olduğundan tanı konulması için yeterli deneyim ve bilgi birikimi sahibi uzmanların yardımı gerekir. Çocuklarda yüzde 4-8 gibi bir oranda görülmektedir. DEHB’nin, dikkat eksikliğinin ön planda olduğu, hiperaktivitenin ön planda olduğu ve her ikisinin de bir arada olduğu alt tipleri bulunmaktadır.” dedi.
“YERİNDE DURAMAMA, TEMEL ÖZELLİKLERİNDEN BİRİ”
Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin temel özellikleri hakkında bilgiler veren Dr. Kırtıl, “Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin temel özellikleri, dikkatini yoğunlaştıramama, zaman yönetiminin olmaması, tüm sorumluluklarını erteleme, etkinlikleri yarım yamalak eksik bırakma, dinlemiyormuş gibi görünme, hareketlilik yerinde duramama, söz kesme, sırasını bekleyememe, yaşına göre çocuksu davranışlar, sürekli ‘hadi’ dedirtme yer alıyor. Günümüzde tanıya yardımcı olacak herhangi bir laboratuvar testi (kan testleri, idrar testleri vs), beyin görüntüleme yöntemi (beyin tomografisi vs) yoktur. Moxo Dikkat testi tanıya yardımcı olsa da hastalığın tanısı, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları alanında uzman hekim tarafından anne-babadan, öğretmenden, çocuğun kendisinden ve olabildiğince çok bilgi kaynağından bilgi elde edinilerek klinik olarak konur. Tanılanmış DEHB olan öğrenciler yaşıtlarıyla birlikte aynı ortamda eğitim görürler. Tedavi alan çocukların çoğunda kaynaştırma ve özel eğitim gereksinimi bulunmaz” diye konuştu.
“ÇOCUKLA REKABET VE GÜÇ SAVAŞINA GİRMEYİN”
Dr. Kırtıl, ailelere DEHB ile ilgili şu çağrıda bulundu: “Çocuğunuzu olduğu gibi kabul edin ve DEHB’in sinir sistemi ve beyin fonksiyonları ile ilgili bir rahatsızlık olduğunu unutmayın. Tedavisinin düzenli olmasını sağlayın. DEHB’nin tanısıyla ve size önerilen ilaç ilgili soru, şüphe ve endişelerinizi çocuk psikiyatrinizle paylaşın. Doktorunuzla, çocuğunuzun öğretmeni ve rehber öğretmeni ile devamlı iş birliği içinde olun. Düzeninizi oturtun. Alışkanlıkların oluşması önemlidir. Davranış değiştirme tekniklerini öğrenin ve uygulayın. Çocuğun etrafındaki yetişkinlerin ortak tutum içerisinde olması gerekir. Mümkün olduğunca çalışma ortamını sadeleştirin. Periyodik olarak tekrarlar yaptırın. İletişimin açık ve net olmasını sağlayın. Yönergeleri anlayabileceği şekilde verin. Başardığı etkinlikler sonrası ödüllendirin. Çocukla rekabet ve güç savaşına girmeyin. Davranışlarınızın çocuk açısından bir model olduğunu unutmayın. Kıyaslama, fiziksel istismar, bağırmak, hakaret etmekten uzak durun. Olumlu tutumunuzu sürdürün.”
