IUCN tarafından “Tehdide Yakın” (NT) olarak sınıflandırılmış olan Tepeli Pelikan (Pelecanus crispus), Bern Sözleşmesi, Avrupa Birliği Kuş Direktifi ve Bonn Sözleşmesi altında Afrika- Avrasya Göçmen Su Kuşu Sözleşmesi (AEWA) gibi uluslararası sözleşmelerle koruma altına alındı. Tepeli Pelikan 8 tür pelikan arasında en büyüğü olan ve nesli tehlike altındaki tek pelikan türü. Doğu Avrupa, Orta ve Doğu Asya’da üreyen bir kuş olan Tepeli Pelikan, Karadağ, Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan, Rusya, Ermenistan, Ukrayna, İran, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Moğolistan’da ürüyor. Dünyada üreyen çift sayısı 4000-4500 olarak tahmin edilirken küresel popülasyonu her geçen yıl azalıyor.

POPÜLASYONU YOK OLUYOR

Türkiye’de de 1960-2000 yıllarında üreyen çift sayısında düşüş yaşandığı belirlendi. 1980’lere kadar 17 farklı sulak alanda ürediği ancak sulak alanların kurutulması, yuva yerlerinde rahatsız edilmeleri sonucu 700 çift büyüklüğünde bir üreme popülasyonun yok edildiği tespit edildi. Türkiye’de Gediz Deltası, B. Menderes Deltası, Manyas Kuş Gölü ve Ardahan Aktaş Gölü’nde üreme alanları bulunuyor.

EYLEM PLANI HAZIRLANDI

Üreme alanı olan sulak alanlarda, su yükselmesi, şiddetli rüzgar ve dalga ile yuvalar zarar görürken bu durum yuvada yumurta ve yavru kaybına neden oluyor. Ayrıca kuluçka dönemi yuva yerlerine yabani hayvanların gelmesi ve meraklı insan ziyaretleri de üremeyi olumsuz etkiliyor. Tepeli Pelikan’ın varlığını koruyabilmesi, neslinin devamını sağlayabilmesi için özel koruma tedbirleri almak ve uygulamak amacıyla Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Ege Üniversitesi iş birliği ile hazırlanan “Tepeli Pelikan Tür Eylem Planı” 2018 yılında tamamlandı.

AYDIN’DA KORUMA ÇALIŞMALARI BAŞLATILDI

Eylem Planı’na göre; Aydın Şube Müdürlüğü tarafından yaptırılan ahşap yapay üreme platformları, B. Menderes Deltası’nda, Tepeli Pelikanların yuva yaptığı iki farklı yere 2 adet platform yerleştirildi. Ayrıca 1 adet platform da Azap Gölü’ne Tepeli Pelikanların dinlenmesi için konuşlandırıldı. Ziyaretçileri bilgilendirmek amacıyla tanıtım levhaları yapıldı.
Tepeli Pelikanların izlenmesi, kışlama ve beslenme alanlarının belirlenmesi ile göç yolları üzerinde türü tehdit eden faktörlerin belirlenmesi amacıyla, Ege Üniversitesi tarafından Tepeli Pelikan yavrularına uydu vericisi takılmış ve yuvada yavrulara halka takılmıştı. Bu yapay üreme platformları ile yuva yeri kayıplarını azaltmak ve türün üreme başarısını artırmak hedefleniyor. Eylem Planı çalışmalarının Aydın Şube Müdürlüğü koordinasyonunda 2023 yılına kadar devam edeceği ve sonuçlarının kamuoyu ile paylaşılacağı ifade edildi.