Aydın Dağları’nda bulunan Köşk ilçesinin Gökkiriş Mahallesine bağlı Hacet Dede Tepesi, kentin en yüksek noktasında yer alıyor. Bölgenin ismini aldığı yatır ise köyün yaylasında bulunuyor. Bin 831 metre yüksekliği ile Aydın’ın en yüksek noktasındaki Hacet Dede Yatırı’nın, yöre halkı tarafından bakımı yapılırken, uzunluğu yaklaşık olarak 5-6 metre ve etrafı taşlarla örülü olan yatırın giriş kapısı bulunmuyor.

ZİRVEDE MÜRACAAT MAKAMI

Hacet Dede Yatırı ile ilgili rivayetler bölgeyi ziyarete eden vatandaşların ilgisini çekiyor. Hacet kelimesi yerine getirilmesi beklenen dilek, herhangi bir şey için gerekli olma anlamına gelirken, Hacet Dede’nin de dileklerin, isteklerin gerçekleşmesi için insanların ihtiyaç duyduğu saygın kişi olabileceğini akla getiriyor. Ülkemizin birçok kentinde halkın önem verdiği, "Eren" olduğuna inanılan ve ziyaret edilen yatırlar bulunuyor.

TÜRKLERİN İLK YERLEŞİM YERİ

Eski Türk mitolojisinde dağlar ata-ecdat olarak görülmüş, zor zamanlarda ona sığınılmış. Bu korumaya karşılık olarak dağlara kanlı ya da kansız kurbanlar sunulmuş. Kansız kurban olarak ateşe yağ veya çay atmak, içki sunmak, çaput bağlamak ve getirilen hediye taşlar ile oluşturulan anıt diyebileceğimiz yapılar sayılabilir. Eski Türk inanışına göre “Dağ İyesi” denilen; Türk, Altay ve Moğol mitolojisinde dağın koruyucu ruhuna sunulan kansız kurbanın en güzel örneklerinden sayılabilecek taş anıtlardan birisinin Hacet Dede Tepesinde olması nedeniyle Türklerin ilk yerleşim yerlerinden birisi olduğu düşünülüyor.

YAĞMUR DUASINA ÇIKILIYOR

Yöre halkı yağmur duası için bu alanı kullanıyor. Yatırın olduğu bölgede eski bir mezarlık alanın da bulunması dikkat çekiyor. Bu mezarlık bir dönemler bu alanda yaşam izlerinin olduğunu gösteriyor. Bölgenin yüksek olması ve ulaşımının zorluğu dikkate alındığında, koruyucu özelliğinin yerleşim yeri olarak, yurt edinilmesinde etkili olduğu ifade ediliyor. 1400’lü yılların ünlü Osmanlı tarihçisi Âşık Paşazade’nin yazdığı tarih kitabında Hacet Dede için “Savaşta öldü, toprağa verildi. Yeri belli olsun diye taşla çevrildi” ifadesi geçiyor. Buradan da Hacet Dede’nin aynı zamanda komutan-asker olduğu düşünülüyor.

KAR DEPOSU

Türkiye’nin en sıcak ikliminin yaşandığı Aydın’da yaz serinliği için geleneksel olarak tüketilen kar helvası için Hacet Dede zirvelerindeki kar kuyularında saklanan doğal kardan faydalanılıyor. Kış mevsimindeki karlar dağların yüksek zirvelerinde özel olarak açılan kar kuyularında, üzeri doğal bitkilerle örtülerek, yaz mevsiminde kullanılmak üzere depolanıyor.

TANITIM ATAĞI

Aydın Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’nün sosyal medya hesabından bu tarihi yerin tanıtımı yapıldı. Yapılan tanıtımda, “Hacet Dede Yatırı, Aydın Dağlarındaki Gökkiriş Köyüne bağlı Hacet Dede Tepesindedir ve şehrin en yüksek noktasıdır. Bizlere rehberlik yapan Gökkiriş Köyü’nün genç çobanı sayesinde ulaştığımız bu tarihi yatırın etrafı taşlarla örülü olup giriş kapısı bulunmamaktadır” ifadelerine yer verildi.