1904 yılında Afrodisias’ta bulunan Hadrian Hamamı'nda kazı yapan Paul Gaudin tarafında bulunarak yurt dışına satılan ve baş ile kol kısmı Afrodisias’ta muhafaza edilen İhtiyar Balıkçı Heykeli'nin gövde kısmı 1991 yılında başlatılan Afrodisias’a yeniden kazandırma çalışmalarına rağmen bir türlü geri getirilemedi. 1904’te gövde kısmı bulunarak yurt dışına kaçılan ve şu an Almanya’nın Berlin şehri Pergamon Müzesi'nde sergilenen İhtiyar Balıkçı Heykeli’nin baş kısmı 1989’da Kenan Erim tarafından yapılan çalışmalarda Güney Agora Havuzu'nda bulundu. Baş ve kol kısmı Afrodisias’ta saklanan heykelin gövde kısmı Berlin’de bulunuyor. Heykelin gövde kısmını geri getirmek için 1991’de başlatılan çalışmalar sonuçlanabilmiş değil.
116 YIL SONRA AİT OLDUĞU YERE DÖNECEK Mİ?
1991 yılında TC Kültür Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı'nca girişimlerde bulunularak eserin Türkiye’ye iade edilmesi yönünde başlatılan çalışmalar karşısında Alman yetkililerin zorluk çıkardığı biliniyor.
Milet Güney Agora Kuzey Kapısı, Pergamon'daki Zeus Sunağı (Bergama), 3. Athena Tapınağı Propylonu (Bergama), Nereidler Anıtı (Ksanthos) -
British Müzesi, Troya (Truva) Hazineleri, Üç Güzeller Mozaiği - Paris Louvre Müzesi, Dionysos Mozaiği (Antakya) - Amerika Worcester Müzesi, 9. Beyhekim Camii’nin çini mozaikli mihrabı, Hacı İbrahim Veli Türbesi Sandukası gibi eserler de Türkiye’den yurt dışına kaçırılmış ve farklı müzelerde sergilenen eserler arasında bulunuyor. Alt kısmı Perge Müze'sinde bulunan ve yıllar önce Amerika’ya kaçırılan Yorgun Herkül Heykeli 31 yıl süren çalışmaların ardından 2011 yılında iade edilmişti.
1991 YILINDA BAŞLATILAN ÇALIŞMALAR SONUÇLANMADI
50 yıl önce Türkiye’den kaçırılarak İsviçre gümrüğünde ele geçirilen ‘Herakles Lahidi’nin geri getirilmesinin ardından şimdi gözler Türkiye’den kaçırılan diğer eserlere çevrildi. Afrodisias Antik Kenti'nde 1904 yılında gövde kısmı yurt dışına kaçırılarak Almanya’nın Berlin şehri Pergamon Müzesi'nde sergilenen İhtiyar Balıkçı Heykeli bu eserlerden biri. Eserin gövde kısmı Afrodisias’taki Hadrian Hamamı'nda kazı yapan Paul Gaudin tarafından yurt dışına satıldı. Heykelin 33 cm boyutunda ve 5 kg ağırlındaki baş ve kolları 1989’da Kenan Erim tarafından yapılan çalışmalarla Güney Agora Havuzu'nda bulundu. Şu an müze deposunda muhafaza edilen İhtiyar Balıkçı Heykeli'nin gövde kısmını 1991’de başlatılan geri getirme çalışmaları henüz sonuçlanamadı.
57’YE YAKIN TESPİT EDİLMİŞ ESER VAR
Dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, Herakles Lahidi’nin Antalya Müzesi’ndeki açılış töreninde yaptığı konuşmada, “Bugün itibariyle, 15 ülkeden 57’ye yakın tespit edilmiş eserle ilgili süreçler, yazışmalar devam ediyor. Bunların içerisinde, Louvre Müzesi’nde sergilenen eserlerde dahil olmak üzere, peşinde olduğumuz eserler var. İnşallah bunları da alacağız. Gayret ediyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
‘HAFİYE GİBİ KOŞUYORUZ’
Herhangi bir eseri bulunduğu doğal yerinden almanın ne şekilde olursa olsun asla hoş görülemeyeceğini, asla meşru sayılamayacağını kaydeden Bakan Kurtulmuş sözlerini, “Bugün batılı birçok müzede sergilenen o eserlerin anında ilgili ülkesine geri gönderilmesi, çalındığı ya da alındığı yerlere geri döndürülmesi insanlığın bir gereğidir. Ancak bunlar kolay olmuyor. Birleşmiş Milletler’in, UNESCO’nun 1970’te imzalamış olduğu ‘Kültürel Varlıkların Korunmasına İlişkin Anlaşma’ çerçevesinde çok yoğun uğraşlar sonucu gerçekleşiyor. Tabiri caiz ise biz Türkiye olarak, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak ilgili bütün birimlerimizle yıllardır bir hafiye gibi çalışarak, Türkiye’den kaçırılan eserlerin peşinde koşuyoruz. Bugün itibariyle, 15 ülkeden 57’ye yakın tespit edilmiş eserle ilgili süreçler, yazışmalar devam ediyor. Bunların içerisinde, Louvre Müzesi’nde sergilenen eserler de dahil olmak üzere, peşinde olduğumuz eserler var. İnşallah bunları da alacağız. Gayret ediyoruz. Basın mensuplarımız da hem Türkiye kamuoyunun ilgisinin artırılması hem de uluslararası camiada Türkiye’nin kültürel, tarihi zenginliğinin bir kere daha hatırlatılması bakımından önemli bir fonksiyon icra ediyorlar" şeklinde sonlandırmıştı. Daha önceki Kültür ve Turizm Bakanlarından Ertuğrul Günay da konuyla ilgili "Peşindeyiz" şeklinde açıklama yapmıştı.
