Aydın’da yaklaşık 30 bin ailenin ekmek kapısı incirde hasat zamanında sona yaklaşıldı. Bütün kutsal kitaplarda övülen bu ürün için fidanlar toprakla buluştuktan 3-5 yıl arasında meyve vermeye başlar. İklim olarak kışları yağışı sever, hasat zamanında ise gündüzleri sıcak, geceleri ise poyrazdan hoşlanır. Gündüz güneş ışığı ile olgunlaşır, geceleri ise poyraz ile suyu çekilir ve kurumaya döner. Deniz yelinden ise hiç hoşlanmaz. Deniz yeli incirin çatlama yapmasına sebep olur.
AYDIN’IN DAĞLARINDAN BAL AKIYOR
Evliya Çelebi Seyahatname'sinde Aydın’dan bahsederken ne kadar da ‘Dağlarından yağ, ovalarından bal akar’ sözünü etmişse de, günümüzde Aydın’da ovalarda neredeyse yok denecek kadar az duruma düştü incir. Ovalarda üretici daha çok sebze ve hubabat yetiştirirken, dağlık alanlar incire yöneliyor.20 yıl öncesine kadar Efeler, Germencik, İncirliova ve Buharkent’in ova kesimlerinde incir hakimken, bugün Efeler, Köşk, Germencik, Sultanhisar, Yenipazar, Nazilli ve İncirliova’nın dağ köyleri, incir üretiminin en yaygın olduğu bölgeler olarak göze çarpıyor.
HAZİRAN’DA İLEKLER ATILIYOR
İncir ağaçları toprakla buluşup 3-5 yıl içinde meyve verir hale gelir. Haziran ayı ortalarında ise erkek incir dediğimiz ilek asım işi başlar. İlekteki sinek dişi incire dölleme yapmadan, incir yenilir hale gelemez. İlekleme işlemi rakıma göre değişir. Rüzgar az alan yerlerde bir ya da iki defa tekrarlanan işlem, yüksek mevkilerde rüzgarın çok tuttuğu bahçelerde üçe kadar çıkar. İleklemenin üzerinden 40 gün geçtikten sonra ise incir olgunlaşmış olarak sararmaya başlar.OTLAR TEMİZLENİR, SERGİLER KURULUR
Yaz aylarındaki sıcaklık durumuna göre incirlerin olgunlaşması ya 10 gün önce olur, ya da 10 gün sonra. Dalından taze incir koparılmaya başlandı mı, incir üreticisini de telaş sarar. Bir yandan bahçelerdeki yabani otlar temizlenirken, diğer taraftan dalından toplanan incirlerin kuruması için sergi dediğimiz alanlar oluşturulmaya başlanır. İncir üreticisi 10 yıldır yağmurdan ve nemden etkilenmemesi için ürünlerini seralarda kurutuyor. Bu seralar kurulur ve incirlerin kuru olarak dalından birer, ikişer düşmeye başlaması ile toplama işlemine geçilir.HER HAFTA MEYVESİ TOPLANIR
İncirlerin dalında sarıdan kahverengiye dönüp burkup yere düşmeye başlaması ile incir üreticisinin günlük mesai anlayışı da değişir. Sabah ezanı okunmadan yola çıkan çiftçi, güneş ışığını görmeden yolduğu taze incirleri koparıp kahvaltısını yapmasıyla mesai başlar. Ta ki güneş ışınları insanın üzerine dik gelene kadar. Bu arada keregilerle dalındaki burkan incirler birer ikişer düşürülür, arkadan gelen ekleyiciler ise sepetlere bunları koyar. Akşamüzeri ise daha çok sabah toplanan incirlerin yaşı, kurusu ayıklanır. Bu toplama işi en az 5 hafta boyunca periyodik olarak sürer.EVDE KALİBRE KALİBRE AYRIŞTIRILIR
Bahçelerdeki sergilerden kuru olarak evlere getirilen incirin işi henüz bitmemiştir. Bu sefer evde hurda, natrol, paçalı, yemeklik ve süzme olarak ayrıştırılır. Bunu daha çok evde bahçeye gidemeyen yaşlılar varsa onlar gerçekleştirir. İncir zamanında evdeki en küçük çocuktan bile faydalanılır. Çünkü üreticinin değimi ile o dönemde topraktan adama ihtiyaç duyulur.EN ÇOK SÜZME PARA EDER
Evde ebata ve içinin doluluğuna göre ayrılan incirlerin çürüğü 'hurda' diye ayrılır. Bunu daha çok hayvan yemi olarak kullanır üretici. Son dönemde tüccar da en düşük fiyattan almaya başladı. Natrol ise bir kilogramında 70 adet üstüne denir. Bu yıl 7 liraya kadar alınıp satıldı. Paçalı ise 46-70 adet arasıdır. 2016 yılında 8 ile 11 lira arasında satışı yapılırken, bu yıl fiyat 11 ile 15 arasında değişiyor. 30-46 adet arası olan süzme incirin kilosu 20 liradan başlıyor. Yemeklik incirin ise herhangi bir adedi yoktur lakin tat olarak incirin en kalitelisidir. Geçtiğimiz yıl 15 ile 20 lira arasında satışı yapılırken bu yıl 20 lira ve üzerinde satışı gerçekleştiriliyor.DÜĞÜNLER İNCİRE GÖRE PLANLANIR
Kalite sınıflarına göre ayrılan incirler için tüccar beklenmeye başlanır. Öncelikle paçalı satılır. Gelen tüccar incir fiyatını düşürmek için malı yermeye çalışırken, üretici de malını över. Üç aşağı beş yukarı anlaşılmasıyla ürün satılır. Üretici evdeki oğlunun-kızının düğününü üründen gelecek paraya göre planlar. O yıl ürün para ettiyse evde baba da, evlat ta mutludur.KADIN İSTİHDAMINA BÜYÜK KATKI SAĞLIYOR
Üreticiden satın alınan incirler tüccarlar tarafından büyük işletmelere yani ihracatçı ve Anadolu’ya işleyenlere götürülür. İncir işletmeleri özellikle Köşk, Nazilli ve Germencik bölgesinde yoğunlaşmış durumda. Bu bölgelerde kadın işsizlik oranın düşük olmasının en önemli faktörü incir işletmeleridir. Yüzlerce kadını istihdam eden işletmelerde erkek çalışan kadına göre daha az.İMARI NASIL YAPILIR
Bu kadar lezzetli bir ürünün kaliteli bir şekilde sofralarınıza gelmesi için, dalında incir olmadan da ağacının dibine uğramak gerekir. İncir toplamaya gitmeden kış sonuna doğru incir bahçeleri öküzlerle sürülür. Traktörün ulaştığı yerleri ise işlemek daha kolaydır. Ağaçların dibi çapalandıktan sonra dallardaki ağacın gücünü azaltıp incirini beslemesini engelleyeceği düşünülen küçük filizler tek tek ayıklanır. Ağacı daha güçlü yapmak için ise zayıflamış dallar kesilerek ağaçlar budanır.Bu evrelerin ardından Aydın'ın meşhur inciri damaklarınızı tatlandırır.
